ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਘਟਦੀ ਦਰ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੰਕਟ ਹੈ।  

ਵਿਜੇ ਗਰਗ  

ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਉਸ ਦੀਆਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤਾਣਾ-ਬਾਣਾ ਟੁੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਖ਼ਤਰਾ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਮੰਡਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜਣਨ ਦਰ 'ਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਜਾਪਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਈ ਅਮੀਰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਜਾਪਾਨ ਤੋਂ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੈ। 1990 ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਜਣਨ ਦਰਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ 1.6 ਸੀ, ਜੋ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਘਟ ਕੇ 1.3 ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਰ 2.3 ਤੋਂ 1.3, ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵਿੱਚ 1.7 ਤੋਂ 1.1, ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਵਿੱਚ 1.3 ਤੋਂ 0.9 ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ 1.6 ਤੋਂ 0.8 ਹੋ ਗਈ ਹੈ। . ਸਾਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ 1990 ਵਿੱਚ, 10 ਔਰਤਾਂ ਨੇ 16 ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ, 2020 ਵਿੱਚ, 10 ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ 8 ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ 1.06 ਕਰੋੜ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਲ 2020 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 14 ਲੱਖ ਘੱਟ ਸੀ। ਜਾਪਾਨ 'ਚ ਇਕ ਸਾਲ 'ਚ ਸਿਰਫ 8 ਤੋਂ 10 ਲੱਖ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।, ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 35 ਤੋਂ 40 ਲੱਖ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਣਨ ਦਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ? ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਦੋਵੇਂ ਪਹਿਲੂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਨਾਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਮੀਰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੱਚੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ 3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੱਚੇ ਅਣਵਿਆਹੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਘਰ ਪੈਦਾ ਹੋਏ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਚੀਨ) ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੱਚੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਹਨ।ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਕਾਰਨ ਪੱਛਮੀ ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਰ 30 ਤੋਂ 60 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਆਹ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 2040 ਤੱਕ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਅਣਵਿਆਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪੂਰੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਅੱਧੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਅਣਵਿਆਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਉੱਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ? ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਆਰਥਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਹਿੰਗੀ ਸਕੂਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ।, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦਸ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜਿੱਥੇ ਸਕੂਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗੀ ਹੈ, ਚਾਰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ, ਉੱਥੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੋਚਿੰਗ/ਟਿਊਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਕੂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉੱਥੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ ਲਈ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। 2018 ਵਿੱਚ, ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ 50,000 ਜੁਕੂ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 35,000 ਸੀ। ਮਹਿੰਗੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਉਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਘੱਟ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਆਰਥਿਕ ਕਾਰਕ ਜਿਸ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਜਣਨ ਦਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ।ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਕਾਨ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਵਿਆਹੇ ਲੋਕ ਜਾਂ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜਾਂ ਬੇਔਲਾਦ ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਥੇ ਪੱਕੇ ਮਕਾਨ ਨਹੀਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਮਕਾਨਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 22 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ੀਰੋ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ 4 ਤੋਂ 5 ਵਾਰ ਘਰ ਖਰੀਦਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਣਨ ਦਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਪਾਨ ਹੈਜਾਪਾਨ ਇਸ ਦੀ ਜਿਉਂਦੀ ਜਾਗਦੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਆਬਾਦੀ 'ਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਬੋਝ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਜਾਪਾਨ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਨੌਜਵਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਵੀ ਅਮੀਰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਨਤੀਜੇ ਭੁਗਤਣੇ ਪੈਣਗੇ।