Google Pay, PhonePe, Paytm ਯੂਜ਼ਰਸ ਧਿਆਨ ਦੇਣ! ਅੱਜ ਤੋਂ ਬਦਲ ਗਿਆ UPI Payment ਕਰਨ ਦਾ ਪੂਰਾ ਤਰੀਕਾ
Babushahi Bureau
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ/ਮੁੰਬਈ, 8 ਅਕਤੂਬਰ, 2025: ਡਿਜੀਟਲ ਪੇਮੈਂਟ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਤੋਂ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯੂਪੀਆਈ (UPI) ਤੋਂ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ 4 ਜਾਂ 6 ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਪਿਨ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਜਾਂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਮੈਂਟਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (NPCI) ਨੇ ਅੱਜ, 8 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ (Biometric Authentication) ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਯੂਜ਼ਰਸ ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ (Facial Recognition) ਜਾਂ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ (Fingerprint) ਨਾਲ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪੇਮੈਂਟ ਕਰ ਸਕਣਗੇ।
ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ ਇਹ ਨਵਾਂ ਸਿਸਟਮ?
ਇਹ ਨਵੀਂ ਸਹੂਲਤ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਦੇ ਹਾਲੀਆ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਤਹਿਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਰਵਾਇਤੀ ਪਿਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿਕਲਪਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
1. ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗਾ ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ: ਇਹ ਪੂਰਾ ਸਿਸਟਮ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਡੇਟਾ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰੋਗੇ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਚਿਹਰਾ ਜਾਂ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਤੁਹਾਡੇ ਆਧਾਰ ਡੇਟਾ ਨਾਲ ਵੈਰੀਫਾਈ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਤੁਰੰਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
2. ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹੇਗਾ ਡਾਟਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ: NPCI ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯੂਜ਼ਰਸ ਦਾ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਡਾਟਾ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਐਨਕ੍ਰਿਪਟਡ (Encrypted) ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ NPCI ਦੁਆਰਾ ਸਟੋਰ ਜਾਂ ਐਕਸੈਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਯੂਜ਼ਰਸ ਕੋਲ ਇਸ ਫੀਚਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਚਾਲੂ ਜਾਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਮੌਜੂਦ ਰਹੇਗਾ।
ਭੁਗਤਾਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੀ ਫਾਇਦੇ?
ਇਹ ਨਵੀਂ ਸਹੂਲਤ ਸਿਰਫ਼ ਭੁਗਤਾਨ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਕਈ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਸਾਨ ਬਣਾਵੇਗੀ।
1. ATM ਤੋਂ ਨਕਦੀ ਕਢਵਾਉਣਾ: ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ UPI ਰਾਹੀਂ ATM ਤੋਂ ਨਕਦੀ ਕਢਵਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਪਿਨ ਦੀ ਥਾਂ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕੋਗੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਾਰਡ ਲਿਜਾਣ ਜਾਂ ਪਿਨ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
2. ਪਿਨ ਸੈੱਟ/ਰੀਸੈੱਟ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ UPI ਪਿਨ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਨਵੇਂ ਯੂਜ਼ਰ ਹੋ, ਤਾਂ ਹੁਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੈਬਿਟ ਕਾਰਡ ਵੇਰਵਿਆਂ ਜਾਂ OTP ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਤੁਸੀਂ ਸਿੱਧੇ ਆਪਣੇ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਜਾਂ ਚਿਹਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਵਾਂ ਪਿਨ ਸੈੱਟ ਜਾਂ ਰੀਸੈੱਟ ਕਰ ਸਕੋਗੇ।
ਕਿਉਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਇਹ ਫੀਚਰ?
ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਭੁਗਤਾਨ ਸਹੂਲਤ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਆਸਾਨ, ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਵੇਗੀ।
1. ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਭੁਗਤਾਨ: ਪਿਨ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਬਚੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੋਰ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਨ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ।
2. ਵਧੇਗੀ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਪਿਨ ਚੋਰੀ ਜਾਂ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਚਿਹਰਾ ਜਾਂ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਕਾਪੀ ਕਰਨਾ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਹਰ ਟਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕ੍ਰਿਪਟੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਚੈੱਕ (Cryptographic Checks) ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
3. ਵਿੱਤੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹ: ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਦਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੱਖਾਂ ਨਵੇਂ ਯੂਜ਼ਰਸ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਲਿਆਵੇਗਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਪਿਨ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੇਂਡੂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ।
ਇਹ ਕਦਮ 'ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ' ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਕਦੀ ਰਹਿਤ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੇਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਗੂਗਲ ਪੇ (Google Pay), ਫੋਨਪੇ (PhonePe), ਅਤੇ ਪੇਟੀਐਮ (Paytm) ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਐਪਸ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।