ਅੱਜ ਦਾ ਯੁੱਗ ਭੌੌਤਿਕਵਾਦ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੈ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਤੱਖ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸਜ-ਸੰਵਰ ਕੇ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ- -ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਸਿਆਲਾ
ਅੱਜ ਦਾ ਯੁੱਗ ਭੌੌਤਿਕਵਾਦ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਤੱਖ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸਜ-ਸੰਵਰ ਕੇ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਕੁਝ ਲੋੜਾਂ ਹੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਚੰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਬੰਦ ਹੋ ਕੇ ਬੇਅਸਰ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਚਾਹੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹੋਵੇ, ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਰੱਖਣਾ ਹੀ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਪ੍ਰਤੀ ਉਸ ਦਾ ਪਿਆਰ, ਉਸ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਵਿਚਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖਿਲਰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਜ਼ਮਾਨਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਸਾਂਝਾ ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜ ਇਹ ਪ੍ਰਥਾ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪਿੱਛੇ ਚਲੀ ਗਈ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਕਤਈ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਸਾਂਝੇ ਪਰਿਵਾਰ ਖਤਮ ਹੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟਾਵੀਂ-ਟਾਵੀਂ ਹੋਂਦ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਚੰਗੇ ਗੁਣ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਗਏ ਜਾਂ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਹੀ ਏਨੇੇ ਚੰਗੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਤੋਂ ਅੱਡ ਹੋਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ੀ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਈ।
ਹਰ ਸਾਲ 15 ਜੂਨ ਨੂੰ ‘ਵਿਸ਼ਵ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ’ ਦਿਵਸ (World 5lder 1buse 1wareness 4ay - W5114) ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਮੂਹਿਕ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੌਕਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਹਾਂ।
ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕੀ ਹੈ?
ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਕਾਰਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ, ਵਿੱਤੀ ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ:
ਸਰੀਰਕ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ (Physical Abuse): ਕੁੱਟਮਾਰ, ਧੱਕਾ-ਮੁੱਕੀ, ਜਾਂ ਸਰੀਰਕ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ।
ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਜਾਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ (5motional or Psychological Abuse): ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਬਦਸਲੂਕੀ, ਧਮਕੀਆਂ, ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨਾ, ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੀਵਾਂ ਦਿਖਾਉਣਾ।
ਵਿੱਤੀ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ (Financial Abuse): ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਜਾਂ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਵਰਤੋਂ, ਧੋਖਾਧੜੀ, ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਲੁੱਟਣਾ।
ਅਣਗਹਿਲੀ (Neglect): ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਦੇਖਭਾਲ, ਭੋਜਨ, ਦਵਾਈਆਂ, ਜਾਂ ਸਫਾਈ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਰੱਖਣਾ।
ਜਿਨਸੀ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ (Sexual Abuse): ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਅਣਚਾਹਿਆ ਜਿਨਸੀ ਵਿਵਹਾਰ।
ਤਿਆਗ (Abandonment): ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਬੇਸਹਾਰਾ ਛੱਡ ਦੇਣਾ।
ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ:
ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਤਣਾਅ, ਆਰਥਿਕ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਝਗੜੇ, ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ’ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਬੋਝ, ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘੇ ਅਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਜੋ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਰੀਰਕ ਸੱਟਾਂ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਦਮੇ, ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਚਿੰਤਾ, ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਹੋਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਦਾ ਮਹੱਤਵ:
ਵਿਸ਼ਵ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਦਿਨ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ, ਸਰਕਾਰਾਂ, ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ, ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਬੁਰਾਈ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਣ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ, ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਪੀੜਤਾਂ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ।
ਸਮਾਜ ਵਜੋਂ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ:
ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੂੰ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰਾਂ, ਪੁਲਿਸ, ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤੇ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਸਾਡਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ।
ਬਜ਼ੁਰਗ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਅਨਮੋਲ ਸਰਮਾਇਆ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇ, ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਿਆਣਪ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਿੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਵਿਸ਼ਵ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਮਾਜ ਬਣਾਈਏ ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਖੁਸ਼ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੇ। ਆਓ, ਇਸ ਦਿਨ ਇਹ ਪ੍ਰਣ ਕਰੀਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਾਂਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਤੋਂ ਬਚਾਵਾਂਗੇ।
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ (Elder Abuse) ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਰਕਾਰ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ Office for Seniors (ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਦਫਤਰ), ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਮੁੱਖ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਹਨ:
1.ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਜਵਾਬ ਸੇਵਾ (Elder Abuse Response Service -EARS): ਇਹ ਇੱਕ ਮੁਫਤ, ਗੁਪਤ 24-ਘੰਟੇ ਦੀ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਹੈ (0800 32 668 65) ਹੈ ਜੋ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੇਵਾ ਤੁਰੰਤ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ’ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ।
2.ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਰੋਕਥਾਮ ਫੰਡ (Elder Abuse Prevention Fund): ਇਹ ਫੰਡ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ’ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹਨ। 2022 ਵਿੱਚ, 11 ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ $250,000 ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
3.ਖੋਜ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ (Research and Awareness): Office for Seniors ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਸਰੋਤ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਰਲਡ ਐਲਡਰ ਅਬਿਊਜ਼ ਅਵੇਅਰਨੈੱਸ ਡੇ (15 ਜੂਨ) ਦੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
4.ਖੇਤਰੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਨੈੱਟਵਰਕ (Regional 5lder Abuse Networks): 2023 ਤੋਂ, Office for Seniors ਨੇ ਪੰਜ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦਾ ਪਾਇਲਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਕਮਿਊਨਿਟੀ-ਆਧਾਰਿਤ ਜਵਾਬਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
5.ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਦਮ (Legal Measures): ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਪੁਲਿਸ ਵੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੋਣ ’ਤੇ 111 (ਐਮਰਜੈਂਸੀ) ਜਾਂ Elder Abuse helpline ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
6.ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ (Role of Community Organisations): ‘ਏਜ਼ ਕਨਸਰਨ’ (Age Concern NZ) ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਡਿਸਪਲੇਅ, ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
7. ਐਂਡਯੂਰਿੰਗ ਪਾਵਰਜ਼ ਆਫ ਅਟਾਰਨੀ (Enduring Powers of Attorney - EPAs): : ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ (2025) ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਫੋਕਸ EPAs ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਖੁਦ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈ ਸਕਣ।
ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ:
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਬਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਬਾਰੇ ਸਹੀ ਅੰਕੜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜੇ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਇੱਕ ਛੁਪੀ ਹੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ:
1. ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰੁਕਾਵਟਾਂ (Cultural Barriers): ਕਈ ਵਾਰ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸ਼ਰਮ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇੱਜ਼ਤ ਦੇ ਡਰੋਂ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ।
2. ਭਾਸ਼ਾਈ ਰੁਕਾਵਟਾਂ (Language Barriers): ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਘੱਟ ਸਮਝ ਵੀ ਮਦਦ ਮੰਗਣ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
3. ਨਿਰਭਰਤਾ (4ependence): ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਪਰਵਾਸੀ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ’ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਨ।
4. ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ (Lack of Awareness): ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਕੁਝ ਖਾਸ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਾਂ ਮਦਦ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲੇਗੀ।
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ Age Concern ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਸਲੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਈ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਢੁਕਵੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਣ। South 1sian women ਲਈ Roopa aur Charitable Trust ਅਤੇ African, Asian and Middle Eastern women and children ਲਈ Shakti ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ ਜੋ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹਨਾਂ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹਰ 10 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਬਜ਼ੁਰਗ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਉਂਦੀ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣਾ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ।
ਸਾਰੇ ਲੇਖ ਦਾ ਨਿਚੋੜ ਕੱਢਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ
‘‘ਨਾ ਵਿਸਾਰੋ ਵਡੇਰੇ ਵਿਸਰ ਗਏ ਤਾਂ ਲੱਭਣੇ ਨਹੀਂ।’’
-ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਸਿਆਲਾ (ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ) +64 21 025 39 830

-
-ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਸਿਆਲਾ, writer
hsbasiala25@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.