ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਆਰ.ਟੀ.ਆਈ

ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਤੋਂ ਸੰਕੋਚ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤੇ ਫੈਸਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਦੀ ਘਾਟ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕਾਂ ਕੋਲ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਿਆਨ ਦੀ ਘਾਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ RTI ਐਕਟ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਘਟ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਪਿਛੋਕੜ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੂਚਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸਮਕਾਲੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜਨਤਾ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਬੰਧਾਂ ਵਾਲੇ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹ ਸਰਕਾਰੀ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਰਟੀਆਈ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ।

-ਡਾ. ਸਤਿਆਵਾਨ ਸੌਰਭ

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੂਚਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਸਿਵਲ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਨੇ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ (ਆਰ.ਟੀ.ਆਈ.) ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਮਤੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸਨੇ ਸੰਭਾਵੀ ਪੱਖਪਾਤ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ 'ਤੇ ਬਹਿਸ ਛੇੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਦਬਦਬੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਲਈ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਰਟੀਆਈ ਫਰੇਮਵਰਕ ਵਿੱਚ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕਾਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਇੱਕ ਤੰਗ, ਸਮਰੂਪ ਪਹੁੰਚ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰਮੁਖੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ। ਸਾਬਕਾ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਆਪਣੇ ਸਾਬਕਾ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪੱਖਪਾਤ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅਪੀਲਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਿੱਚ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਹਨਾਂ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਸੰਕੋਚ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫੈਸਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਦੀ ਘਾਟ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕਾਂ ਕੋਲ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਿਆਨ ਦੀ ਘਾਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ RTI ਐਕਟ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਘਟ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਪਿਛੋਕੜ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੂਚਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸਮਕਾਲੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜਨਤਾ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਬੰਧਾਂ ਵਾਲੇ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹ ਸਰਕਾਰੀ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਰਟੀਆਈ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਸਿਵਲ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਚੋਣ ਪੂਲ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਨਤਾ RTI ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਗੁਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸੀਮਤ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਪਹੁੰਚਾਂ ਵਾਲੇ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹਾਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਅਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਆਰਟੀਆਈ ਅਪੀਲਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੀਆਈਸੀ ਦੀਆਂ 23,000 ਅਪੀਲਾਂ ਦਾ ਬੈਕਲਾਗ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵੀਂ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਹੱਲ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਿਯੁਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਮਾਨ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਜਾਂ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ ਜੋ RTI ਐਕਟ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੇ ਇਨਪੁਟ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਆਰਟੀਆਈ ਫਰੇਮਵਰਕ ਆਧੁਨਿਕ ਲੋੜਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਢਲਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਲੋਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫੈਸਲੇ ਪੱਖਪਾਤੀ ਜਾਂ ਸਾਬਕਾ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ RTI ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਘੱਟ ਝੁਕਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਯੋਗ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਪੂਲ ਨੂੰ ਚੌੜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਫੌਰੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁਹਾਰਤ ਵਾਲੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਲਿਆਏਗਾ। ਇਹ RTI ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਯੂਕੇ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਸੂਚਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਕਾਨੂੰਨ, ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕਤਾ ਵਰਗੇ ਪਿਛੋਕੜਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਜਨਤਕ, ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦੇਵੇਗੀ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਮੌਕਾ ਦੇਵੇਗੀ। ਯੂਐਸ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਜਕਾਲ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਉਣਾ ਨਵੇਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਅਗਵਾਈ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜੜਤਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸਿਵਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਸੰਮਲਿਤ ਪਹੁੰਚ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਰਟੀਆਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜਨਤਾ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਜਵਾਬਦੇਹ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵਿਭਿੰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਊਟਰੀਚ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨਾ: ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਖਾਲੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਊਟਰੀਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਭਿੰਨ ਪੂਲ ਬਣਾਉਣਾ। ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਅਸਾਮੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। RTI ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਸੁਧਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਵਿਭਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਯੋਗ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਪੂਲ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨਾ ਨਵੇਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪੱਖਪਾਤ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਧੇਰੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜਨਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧੇਗਾ।

,

,

- ਡਾ: ਸਤਿਆਵਾਨ ਸੌਰਭ,

ਕਵੀ, ਸੁਤੰਤਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਲਮਨਵੀਸ, ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਪੈਨਲਿਸਟ,

333, ਪਰੀ ਵਾਟਿਕਾ, ਕੌਸ਼ਲਿਆ ਭਵਨ, ਬਰਵਾ (ਸਿਵਾਨੀ) ਭਿਵਾਨੀ,

ਹਰਿਆਣਾ - 127045, ਮੋਬਾਈਲ : 9466526148,01255281381