ਈਰਾਨ-ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਜੰਗ ਦਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ ? ਜਾਣੋ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਮਾਹਿਰ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 22 ਜੂਨ 2025 - ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਦੇ ਹੋਰ ਵਧਣ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਰਾਕ, ਜਾਰਡਨ, ਲੇਬਨਾਨ, ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਯਮਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਇਹ ਰਾਏ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੰਗ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਤੜਕੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰੀ ਟਕਰਾਅ ਦਾ ਡਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਈਰਾਨ ਅਮਰੀਕਾ 'ਤੇ "ਖਤਰਨਾਕ ਯੁੱਧ" ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਮੁੰਬਈ ਸਥਿਤ ਨਿਰਯਾਤਕ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਕ੍ਰਾਫਟ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸ਼ਰਦ ਕੁਮਾਰ ਸਰਾਫ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਸ ਯੁੱਧ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਵੱਡੀ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਹਾਂ। ਇਸਦਾ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ।"
ਸਰਾਫ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਜਾ ਰਹੀ ਖੇਪ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਟੈਕਨੋਕ੍ਰਾਫਟ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਡਰੱਮ ਕਲੋਜ਼ਰ, ਨਾਈਲੋਨ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਪਲੱਗ, ਕੈਪਸੀਲ ਕਲੋਜ਼ਰ ਅਤੇ ਕਲੈਂਪ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਿਰਯਾਤਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਯਮਨ-ਸਮਰਥਿਤ ਹੂਤੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਮਾਲ ਲਾਈਨਾਂ 'ਕੇਪ ਆਫ਼ ਗੁੱਡ ਹੋਪ' ਰਾਹੀਂ ਖੇਪਾਂ ਲੈ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਮਹਾਂਦੀਪ ਨੂੰ ਘੇਰਦਾ ਹੈ।
ਹੁਣ, ਈਰਾਨ-ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਯੁੱਧ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਵਪਾਰਕ ਰਸਤਾ - ਹੋਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ - ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਨਾਲ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਧੇਗੀ: ਸਰਾਫ
ਸਰਾਫ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਰਸਤਾ ਤੇਲ ਟੈਂਕਰਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰੇਗਾ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੇਲ ਟੈਂਕਰ ਨਵੇਂ ਰਸਤੇ ਲੱਭਣਗੇ, ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਸਦਾ ਮਹਿੰਗਾਈ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।"
ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਗਲੋਬਲ ਟ੍ਰੇਡ ਰਿਸਰਚ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ (GTRI) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੇਤਰੀ ਤਣਾਅ ਵਧਣ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਰਾਕ, ਜਾਰਡਨ, ਲੇਬਨਾਨ, ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਯਮਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਨਿਰਯਾਤ ਕੁੱਲ $8.6 ਬਿਲੀਅਨ ਅਤੇ ਆਯਾਤ $33.1 ਬਿਲੀਅਨ ਹੈ।
"ਇਸ ਲਾਂਘੇ ਦੇ ਨਾਲ ਮਾਲ ਲੇਨਾਂ, ਬੰਦਰਗਾਹ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਘਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਪਾਰ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰੇਗਾ, ਮਾਲ ਅਤੇ ਬੀਮਾ ਲਾਗਤਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ, ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਜੋਖਮ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ," GTRI ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਜੈ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਨੇ ਕਿਹਾ।
2024-25 ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਨੂੰ 1.24 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ
ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ (2024-25) ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ $1.24 ਬਿਲੀਅਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲ ($753.2 ਮਿਲੀਅਨ), ਕੇਲੇ ($53.2 ਮਿਲੀਅਨ), ਸੋਇਆ ਮੀਲ ($70.6 ਮਿਲੀਅਨ), ਬੰਗਾਲ ਛੋਲੇ ($27.9 ਮਿਲੀਅਨ) ਅਤੇ ਚਾਹ ($25.5 ਮਿਲੀਅਨ) ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦਰਾਮਦ $441.8 ਬਿਲੀਅਨ ਸੀ।
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 2.1 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਆਯਾਤ 1.6 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ।