‘ਕਾਲਾ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ’ - ਘਾਟੇ ਵਾਲੇ ਲਾਲ ਅੰਕਾਂ ਦੇ ਇੰਦਰਾਜ਼ ਨੂੰ ਲਾਭਕਾਰੀ ਕਾਲੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਦਾ ਨਾਂਅ ਹੈ ‘ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇਅ’
-ਵੱਡੀਆਂ ਛੋਟਾਂ-ਨਵੀਂਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤਾਂ-ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀਆਂ ਕਿਆ ਬਾਤਾਂ
-ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਸਿਆਲਾ-
ਔਕਲੈਂਡ, 20 ਨਵੰਬਰ 2025-‘ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ’ (ਕਾਲਾ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ) ਮਤਲਬ ਲਾਭਕਾਰੀ ਕਾਲੇ ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ), ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਥੈਂਕਸਗਿਵਿੰਗ (ਅਮਰੀਕਾ) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਸਨੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਬਣਾ ਲਈ ਹੈ। ਆਓ ਇਸਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਖਾਸ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ।
ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ ਦਾ ਜਨਮ: ਅਮਰੀਕੀ ਜੜ੍ਹਾਂ
ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਫਿਲਾਡੇਲਫੀਆ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਜੋ ਥੈਂਕਸਗਿਵਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰੀ ਟਰੈਫਿਕ ਅਤੇ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੇ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦਿਨ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਦਿਨ ਲੋਕ ਕ੍ਰਿਸਮਿਸ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।
1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ, ‘ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ’ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਅਰਥ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ। ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਕਾਲੇ (ਘਾਟੇ) ਤੋਂ ਲਾਲ (ਮੁਨਾਫੇ) ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਕੇ ਵੱਡਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਖਾਸ ਛੋਟਾਂ ਅਤੇ ਆਫਰਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਨਵਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂਐਸ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਘਟਨਾ ਸੀ, ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ ਕ੍ਰਿਸਮਿਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵੀ, ਵੱਡੇ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਤੱਕ, ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਛੋਟਾਂ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਖਾਸ ਛੋਟਾਂ ਕਿਉਂ?
ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ ’ਤੇ ਖਾਸ ਛੋਟਾਂ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ:
ਕ੍ਰਿਸਮਿਸ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ: ਇਹ ਦਿਨ ਕ੍ਰਿਸਮਿਸ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾ ਇਸ ਮੌਕੇ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਪੁਰਾਣਾ ਸਟਾਕ ਸਾਫ ਕਰਨਾ: ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਅਕਸਰ ਪੁਰਾਣੇ ਸਟਾਕ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਲਈ ਬਲੈਕ ਫ?ਰਾਈਡੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਨਵੇਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਜਗ?ਹਾ ਬਣਾ ਸਕਣ।
ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਟੋਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ, ਛੋਟਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ: ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ ਦੀਆਂ ਛੋਟਾਂ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਲੋੜ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਫ੍ਰਾਈਡੇ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦਾ ਦਿਨ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਘਟਨਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਵੱਡੀਆਂ ਬੱਚਤਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।