ਕਿਤੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਇਹ 6 ਗਲਤੀਆਂ? ਤੁਰੰਤ ਬਦਲੋ ਆਦਤਾਂ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ Liver ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਖਰਾਬ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 20 ਦਸੰਬਰ: ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਸਵੇਰ ਦੀ ਦਿਨਚਰਿਆ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਯਾਨੀ ਲਿਵਰ (Liver) ਦੀ ਸਿਹਤ ਤੈਅ ਕਰਦੀ ਹੈ? ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਭੱਜ-ਨੱਠ ਵਾਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰ ਬੈਠਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਡੈਮੇਜ (Liver Damage) ਕਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਹਨ।
ਦਰਅਸਲ ਲਿਵਰ ਦਿਲ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਵਾਂਗ ਤੁਰੰਤ ਤਕਲੀਫ਼ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸੁਸਤੀ ਜਾਂ ਸੋਜ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ (Symptoms) ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਕਿਹੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਅੰਗ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
1. ਨਾਸ਼ਤਾ ਛੱਡਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਭਾਰੀ
ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਇੰਟਰਮਿਟੈਂਟ ਫਾਸਟਿੰਗ (Intermittent Fasting) ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਜਾਂ ਕੰਮ ਦੀ ਜਲਦੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਨਾਸ਼ਤਾ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰੀ ਰਾਤ ਭੁੱਖੇ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਊਰਜਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਭੁੱਖੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਦੇ ਹਾਰਮੋਨ (Stress Hormones) ਵਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਿਵਰ 'ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਮੋਡ' ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ (Blood Sugar) ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸ 'ਤੇ ਵਾਧੂ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭੁੱਖ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੀ ਉਬਲੇ ਅੰਡੇ ਜਾਂ ਭਿੱਜੇ ਬਦਾਮ ਵਰਗਾ ਕੁਝ ਹਲਕਾ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ।
2. ਮਿੱਠੇ ਨਾਲ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
ਨਾਸ਼ਤਾ ਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗਲਤ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਜੈਮ-ਟੋਸਟ, ਮਫਿਨ ਜਾਂ ਮਿੱਠੇ ਸੀਰੀਅਲਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸ਼ੂਗਰ (Sugar), ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਰਕਟੋਜ਼ (Fructose), ਲਿਵਰ ਵਿੱਚ ਫੈਟ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ (Fatty Liver) ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਓਟਸ, ਦਹੀਂ ਜਾਂ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਦਾਲ ਵਰਗੇ ਫਾਈਬਰ (Fiber) ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।
3. ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ
ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਦਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਮਲਟੀਵਿਟਾਮਿਨ (Multivitamins) ਜਾਂ ਪੇਨਕਿਲਰ ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਬਿਨਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੇ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਲਿਵਰ ਦੇ ਡਿਟਾਕਸ ਸਿਸਟਮ (Detox System) 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਈ ਵੀ ਸਪਲੀਮੈਂਟ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖਾਣੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
4. ਐਕਟੀਵਿਟੀ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਫੋਨ ਸਕ੍ਰੌਲਿੰਗ
ਸਵੇਰੇ ਅੱਖ ਖੁੱਲ੍ਹਦੇ ਹੀ ਬਿਸਤਰ 'ਤੇ ਪਏ ਰਹਿ ਕੇ ਮੋਬਾਈਲ ਚਲਾਉਣਾ ਅਤੇ ਕੋਈ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ (Physical Activity) ਨਾ ਕਰਨਾ, ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ (Metabolism) ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਚੰਗੇ ਖੂਨ ਦੇ ਵਹਾਅ (Blood Flow) ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਹਲਕੀ ਸੈਰ, ਸਟ੍ਰੈਚਿੰਗ ਜਾਂ ਯੋਗਾ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ।
5. ਨੀਂਦ ਅਤੇ ਬਾਡੀ ਕਲਾਕ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਿਵਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਤੁਹਾਡੀ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਹੈ। ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੱਕ ਜਾਗਣਾ, ਹੈਵੀ ਡਿਨਰ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਨੀਂਦ ਪੂਰੀ ਨਾ ਕਰਨਾ ਬਾਡੀ ਕਲਾਕ (Body Clock) ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਰਿਕਵਰੀ (Recovery) ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਪਾਉਂਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਰਾਤ 10:30 ਤੋਂ 11 ਵਜੇ ਤੱਕ ਸੌਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾਓ।
(ਡਿਸਕਲੇਮਰ: ਇਹ ਖਬਰ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਖੋਜ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ।)