ਜਾਣਕਾਰੀ: ਵੱਡੇ ਦਿਨ-ਛੋਟੇ ਦਿਨ
22 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਿਨ। ਇਨਵਰਕਾਰਗਿੱਲ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਹੋਏਗੀ 15 ਘੰਟੇ 49 ਮਿੰਟ।
-ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਸਿਆਲਾ-
ਔਕਲੈਂਡ 14 ਦਸੰਬਰ 2025-ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਸਾਲ ਭਰ ਬਦਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ (solstice) ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 2026 ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ 22 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਵੇਗੀ: ਇਨਵਰਕਾਰਗਿੱਲ (ਦੱਖਣੀ ਟਾਪੂ) ਵਿਖੇ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਲਗਭਗ 15 ਘੰਟੇ ਅਤੇ 49 ਮਿੰਟ ਹੋਵੇਗੀ, ਡੂਨੇਡਿਨ (ਦੱਖਣੀ ਟਾਪੂ) ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਲਗਭਗ 15 ਘੰਟੇ ਅਤੇ 44 ਮਿੰਟ, ਵੈਲਿੰਗਟਨ (ਉੱਤਰੀ ਟਾਪੂ) ਵਿਖੇ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਲਗਭਗ 15 ਘੰਟੇ ਅਤੇ 10 ਮਿੰਟ ਅਤੇ ਔਕਲੈਂਡ (ਉੱਤਰੀ ਟਾਪੂ) ਵਿਖੇ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਲਗਭਗ 14 ਘੰਟੇ ਅਤੇ 42 ਮਿੰਟ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
23 ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਦਿਨ ਛੋਟੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ 23 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 30 ਮਿੰਟ ਘਟ ਜਾਵੇਗੀ। 7 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦਾ ਫਰਕ ਪੈ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਦਿਨ ਫਿਰ 21 ਜੂਨ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਲੰਬਾਈ ਰਹੇਗੀ 8 ਘੰਟੇ 11 ਮਿੰਟ (ਇਨਵਰਕਾਰਗਿੱਲ) ਅਤੇ ਔਕਲੈਂਡ 9 ਘੰਟੇ 37 ਮਿੰਟ 54 ਸੈਕਿੰਡ।
ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ਫ਼ਰਕ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? (Why Does Day Length Vary?) ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਾਰਾ ਫ਼ਰਕ ਦੋ ਮੁੱਖ ਖਗੋਲੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ:
-
ਧਰਤੀ ਦਾ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਧੁਰਾ (The Earth’s Tilted Axis) ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਧੁਰਾ (axis) ਆਪਣੀ ਕਕਸ਼ਾ (orbit) ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਗਭਗ 23.5 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਕੋਣ ’ਤੇ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਝੁਕਾਅ ਸਾਲ ਭਰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੌਸਮ ਬਣਦੇ ਹਨ।
ਦਸੰਬਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ (December Solstice): ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ ਆਪਣੀ ਕਕਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਗੋਲਾਰਧ (Southern Hemisphere), ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝੁਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਝੁਕਾਅ ਕਾਰਨ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ)।
ਜੂਨ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ (June Solstice): ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਧਰਤੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਗੋਲਾਰਧ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਦੂਰ ਝੁਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਰੌਸ਼ਨੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਦਿਨ (ਸਰਦੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
-
ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ (Latitude) ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਲੰਬਾ ਅਤੇ ਪਤਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ਾਂ (Latitudes) ’ਤੇ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਦੱਖਣੀ ਸਥਾਨ (Southern Locations): ਇਨਵਰਕਾਰਗਿੱਲ ਅਤੇ ਡੂਨੇਡਿਨ ਵਰਗੇ ਸਥਾਨ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ (equator) ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਦੂਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ (South Pole) ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਦੱਖਣੀ ਗੋਲਾਰਧ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਝੁਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ), ਇਹ ਖੇਤਰ ਲਗਭਗ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਉੱਤਰੀ ਸਥਾਨ (Northern Locations): ਔਕਲੈਂਡ ਵਰਗੇ ਸਥਾਨ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹਨ। ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਭਰ ਘੱਟ ਤਬਦੀਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਔਕਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇਨਵਰਕਾਰਗਿੱਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਫ਼ਰਕ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਧਰਤੀ ਦੇ ਧੁਰੇ ਦੇ ਝੁਕਾਅ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਕਕਸ਼ਾ ਕਾਰਨ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵੱਧਦੀ-ਘੱਟਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਦੱਖਣੀ ਸ਼ਹਿਰ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਨ, ਉਹ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ।