Delhi-NCR 'ਚ ਫਿਰ GRAP-3 ਲਾਗੂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮਾਂ 'ਤੇ ਰਹੇਗੀ ਪਾਬੰਦੀ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 13 ਦਸੰਬਰ, 2025: ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਐਨਸੀਆਰ (Delhi-NCR) ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਧੁੰਦ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕਾਂਕ (AQI) ਦੇ 400 ਤੋਂ ਪਾਰ ਯਾਨੀ 'ਗੰਭੀਰ' ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਮਿਸ਼ਨ (CAQM) ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਪ-3 (GRAP-3) ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਗੜਦੇ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜਾਂ, ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਸਖ਼ਤ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।
ਵਜ਼ੀਰਪੁਰ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਵਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਸਭ ਤੋਂ ਖਰਾਬ
ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲੋਕ ਜਦੋਂ ਉੱਠੇ, ਤਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਧੁੰਦ ਦੀ ਮੋਟੀ ਚਾਦਰ ਵਿੱਚ ਲਿਪਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ (CPCB) ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਔਸਤ AQI ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ 393 ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 394 ਦੇ ਕਰੀਬ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।
ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਸਥਿਤੀ ਵਜ਼ੀਰਪੁਰ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਰਹੀ, ਜਿੱਥੇ AQI 443 ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਨੰਦ ਵਿਹਾਰ (436), ਅਸ਼ੋਕ ਵਿਹਾਰ (435) ਅਤੇ ਆਈਟੀਓ (425) ਵਰਗੇ ਇਲਾਕੇ ਵੀ ਰੈੱਡ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਵਿਜ਼ੀਬਿਲਟੀ (Visibility) ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਇਸਦਾ ਅਸਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ।
ਗ੍ਰੈਪ-3 ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਕੀ ਬਦਲਿਆ? (New Restrictions)
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਇਸ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ CAQM ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਾਣੋ ਹੁਣ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰਹੇਗਾ ਅਤੇ ਕੀ ਬੰਦ:
1. ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜਾਂ 'ਤੇ ਮੁਕੰਮਲ ਪਾਬੰਦੀ (Construction Ban): ਧੂੜ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰੀਆਂ ਗੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਢਾਹੁਣ (Demolition) ਵਾਲੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈ, ਵੈਲਡਿੰਗ, ਪੇਂਟਿੰਗ, ਟਾਈਲ ਲਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸੀਮਿੰਟ-ਰੇਤ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਰੈਡੀ-ਮਿਕਸ ਕੰਕਰੀਟ (RMC) ਪਲਾਂਟ ਅਤੇ ਪੱਥਰ ਤੋੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ (Stone Crushers) ਵੀ ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੀਆਂ।
(ਛੋਟ: ਮੈਟਰੋ, ਰੇਲਵੇ, ਏਅਰਪੋਰਟ, ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਸਕਣਗੇ)
2. ਗੱਡੀਆਂ 'ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਪਹਿਰਾ (Vehicle Restrictions): ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ BS-III ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ BS-IV ਡੀਜ਼ਲ ਵਾਲੀਆਂ ਲਾਈਟ ਮੋਟਰ ਵਹੀਕਲਜ਼ (4 ਪਹੀਆ) ਦੇ ਦਿੱਲੀ, ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ, ਫਰੀਦਾਬਾਦ, ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਅਤੇ ਨੋਇਡਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ ਅਤੇ ਚੱਲਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਡੀਜ਼ਲ ਮਾਲਵਾਹਕ ਵਾਹਨਾਂ (Goods Vehicles) ਦੀ ਐਂਟਰੀ ਵੀ ਬੈਨ ਰਹੇਗੀ, ਕੇਵਲ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤਾਂ (Essential Goods) ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਛੋਟ ਮਿਲੇਗੀ।
3. ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਦਫ਼ਤਰ (Schools & Offices): ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਜਮਾਤ 5 ਤੱਕ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਮੋਡ (Hybrid Mode) ਯਾਨੀ ਆਨਲਾਈਨ ਕਲਾਸ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ 'ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਭੇਜਣ ਜਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਪੜ੍ਹਾਉਣ। ਉੱਥੇ ਹੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ 50% ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਰਕ ਫਰੌਮ ਹੋਮ (Work From Home) ਦੇਣ ਜਾਂ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ।
4. ਹੋਰ ਉਪਾਅ (Other Measures): ਪੂਰੇ ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਮਾਈਨਿੰਗ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ (Mining Activities) 'ਤੇ ਮੁਕੰਮਲ ਪਾਬੰਦੀ ਰਹੇਗੀ। ਸੜਕਾਂ ਤੋਂ ਧੂੜ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨਾਲ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ (Water Sprinkling) ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜਨਤਕ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਜਿਵੇਂ ਮੈਟਰੋ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਫੇਰੇ ਵਧਾਏ ਜਾਣਗੇ।