ਜੇਕਰ ਔਰਤ ਦੇ ਸੁੱਖ-ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਕਸਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤ ਹੀ ਔਰਤ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੈ। ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਹਿਮਤ ਹਨ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਔਰਤ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਹਾਸਲ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਉਹੀ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਆਪਣੀ ਧੀ, ਨੂੰਹ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਰ ਲੜਕੀ ਅਤੇ ਔਰਤ ਦੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਸਾਨੂੰ ਬਾਹਰੋਂ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਔਰਤ ਇਹ ਕਹੇ ਕਿ ਉਹ ਅੱਜਕਲ ਕੁੜੀਆਂ ਤੋਂ ਡਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਲਈ ਨੂੰਹ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਜਾਣਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅੱਜਕੱਲ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਡਰਦਾ ਹੈ... ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਬਹੁਤ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹਨ... ਮੁੰਡੇ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਪੈਸੇ ਲੈ ਕੇ ਰੱਖ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਨਾਲ. ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਇਕਦਮ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਕੁੜੀ ਨਾਲ ਗੁੱਸਾ ਆਉਂਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਸੇ ਲਈ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਵਿਡੰਬਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਏ ਉਸ ਦੀ ਸੋਚ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੀਕੀ ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹੀ-ਲਿਖੀ ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਔਰਤ ਲਈ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਾਲ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਬਾਰੇ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਣਾ ਠੀਕ ਹੈ? ਜਦੋਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਹੈਰਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੀ ਤਾਕਤ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਦੁੱਖ ਝੱਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਪੜ੍ਹੀ-ਲਿਖੀ ਔਰਤ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਅਜਿਹੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਲੋੜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਹਾਦੇਵੀ ਵਰਮਾ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਕ ਪੜ੍ਹੀ-ਲਿਖੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੀਆਂ ਅਨਪੜ੍ਹ ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਵੀਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਫੂਲੇ ਨੇ ਵੀ ਇਹੀ ਸੋਚਿਆ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਕੀ ਅੱਜ ਅੱਧੀ ਆਬਾਦੀ ਜੋ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਂਦੀ? ਸ਼ਾਇਦ ਨਹੀਂ। ਦਰਅਸਲ, ਹਰ ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਦੋ ਪਾਸੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਗਹੁ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਪਹਿਲੂ ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਦਾ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੂਜਾ ਪਹਿਲੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉਹਕੰਮਕਾਜੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਸੁਣਦੇ ਆਏ ਹਾਂ ਕਿ ਇੱਕ ਖਾਸ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਘਰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਸਿੱਖ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਘਰ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੱਤਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਇਸ ਸੋਚ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਅੱਜ ਵੀ ਅਸੀਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮ ਸਿਖਾਉਣ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕੰਮਕਾਜੀ ਔਰਤਾਂ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਜੇਕਰ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਘਰ ਛੱਡਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਨਾ ਲੱਗੇ। ਇੱਕ ਵੱਡਾਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਦੇ ਅਕਸ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇ ਰਿਹਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਮਰਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਮਾਜ ਸੌਖਿਆਂ ਹੀ ਅੱਧੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਸਰਬ-ਸ਼ਕਤੀਮਾਨਤਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਗ੍ਰਸਤ ਪਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਸੂਰ ਕਿਸ ਦਾ ਹੈ? ਜਦੋਂ ਹਾਲਾਤ ਇੰਨੇ ਮਾੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਹ ਸਭ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਲਾਕ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ... ਉਹ ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਫਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈਅਜਿਹਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਾਸੂਮੀਅਤ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ 'ਤੇ ਮਾਣ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਜੋਂ, ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖੁਦ ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਦਾਲ ਪਕਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋਗੇ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਦੋਹਰੇ ਦਬਾਅ ਵਿੱਚ ਘਿਰੀ ਔਰਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕੋਗੇ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੋ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਇਹ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਇਹ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵੀ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਵਿਰੋਧਤਾਈ ਪੈਦਾ ਹੋਣੀ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ।ਇਹ ਉੱਥੇ ਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਰੋਧਾਭਾਸ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਕੋਈ ਪੜ੍ਹੀ-ਲਿਖੀ ਆਧੁਨਿਕ ਨੂੰਹ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਉਸਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਔਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਉਸੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਤੋਲਦੇ ਹਨ। ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਅਰਥ ਇੱਕ ਘਰ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਲੈਂਸ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ! ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜੀਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
-
ਵਿਜੇ ਗਰਗ, ਰਿਟਾਇਰਡ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਕਾਲਮਨਿਸਟ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.