ਸਵੈ-ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ- ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਨਾ, ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨਾ । ਇਸ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕੁਝ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਸਵੈ-ਪ੍ਰੇਮ ਨੂੰ ਸ਼ੇਖ਼ੀ ਮਾਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਵੈ-ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸ਼ੇਖ਼ੀ ਮਾਰਨ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈ। ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ 'ਜਬ ਵੀ ਮੈਟ' ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਡਾਇਲਾਗ "ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਫੇਵਰੇਟ ਹੂੰ" ਸਵੈ-ਪਿਆਰ ਦੀ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ। ਸਵੈ-ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ - ਆਪਣੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇਣਾ।
ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲਈ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰਨਾ । ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿਣੀਆਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਦੇਖੀਏ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਕ ਗ੍ਰਹਿਣੀ ਘਰ ਦੇ ਹਰ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਲੋੜਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਸੁੱਖ-ਸਹੂਲਤਾਂ,ਆਰਾਮ,ਦੁੱਖ - ਦਰਦ ਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਿੱਤਨੇਮ ਤੋਂ ਬੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਚਾਣ ਗੁੰਮ ਹੁੰਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬੇਰੰਗ ਲੱਗਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ । ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਦਾਸੀ,ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਅਵਸਾਦ ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਘਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ:
"ਅਸੀਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਹੀ ਖੁਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਖੁਸ਼ ਹਾਂ."
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਦੇ, ਇਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲਈ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖੁਦ ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣਾ ਸਿੱਖ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ । ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਭਾਂਡਾ ਉਹੀ ਪਦਾਰਥ ਵੰਡਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਭਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਉਹੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵੰਡਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਖੁਦ ਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪਿਆਰ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋਗੇ, ਪ੍ਰੇਮ ਵੰਡੋਗੇ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਰੱਖਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵੋਗੇ । ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀ ਬਾਹਰੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਅਸੀਂ ਕੀ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਕੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਸਾਰੇ ਤੱਥ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਵੈ -ਪ੍ਰੇਮ ਇਸੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਸਵੈ-ਪਿਆਰ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਸਵੈ-ਸੰਭਾਲ ਨਾਲ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਮਾਨਸਿਕ, ਸਰੀਰਕ ਜਾਂ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਵੈ-ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਸੰਕੋਚ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸ਼ੌਕ ਅਤੇ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਇੱਛਾ ਜਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਲਈ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਾਂਹ ਕਹਿਣਾ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਪਣਿਆਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਲਈ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਕੇ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਜਰੂਰੀ ਨਹੀਂ। ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਇੱਕ ਆਮ ਰੁਝਾਨ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬੋਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕੀ ਪਹਿਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਵੇਂ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਆਦਿ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਭੇਡਚਾਲ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਫਸਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਚੇਤਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।, ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕ ਕਿਮ ਗੁਆਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਬਣੋ ਅਤੇ ਲੋਕ ਤੁਹਾਡਾ ਅਨੁਸਰਣ ਕਰਨਗੇ।" ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕਹੀ ਗੱਲ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨੀਵਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸਕਾਰਾਤਮਕ, ਸੁਚੱਜਾ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾ ਸਕੀਏ।
-
ਅੰਸ਼ੁਲ, ਹਿੰਦੀ ਅਧਿਆਪਕਾ
*********
9530611415
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.