ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਅਦਿੱਖ ਦਾਗ
ਵਿਜੈ ਗਰਗ
(ਸਰੀਰ ਦੀ ਤਸਵੀਰ 'ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਅਦਿੱਖ ਪ੍ਰਭਾਵ)
ਅੱਜ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਾਲਗਾਂ ਲਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਸੰਚਾਰ, ਸਵੈ-ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲਾਭਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਗੈਰ-ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਰੁਕਾਵਟ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਵਿਗੜਦੀ ਧਾਰਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਯੋਗਤਾ, ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਅਕਤੀਆਂ 'ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਬੰਬਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਰੀਰਕ ਦਿੱਖ ਨੂੰ ਕੀਮਤ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਦੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਇੱਕ ਅਪ੍ਰਾਪਤ ਆਦਰਸ਼ ਦੀ ਇਹ ਨਿਰੰਤਰ ਖੋਜ ਗੰਭੀਰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਣ ਦੀਆਂ ਵਿਕਾਰ, ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਗੈਰ-ਯਥਾਰਥਕ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਵਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੁਰਾਕ, ਕਸਰਤ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਵੈ-ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ।
ਸਰੀਰ ਦੀ ਤਸਵੀਰ 'ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੁਲਨਾ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੁਆਰਾ ਹੋਰ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਆਪਣੀ ਤੁਲਨਾ ਆਪਣੇ ਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਕਸਰ ਈਰਖਾ, ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਅਤੇ ਬੇਕਾਰ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਗੁਮਨਾਮਤਾ ਅਤੇ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਦੀ ਘਾਟ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਈਬਰ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਨੌਜਵਾਨ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁਖਦਾਈ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰੰਤਰ ਸੰਪਰਕ ਸਥਾਈ ਦਾਗ ਛੱਡ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਾਜਿਕ ਕਢਵਾਉਣਾ, ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਹੋਣਾ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਵੈ-ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਵਹਾਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਅਹਿਮ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਸਾਖਰਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਖਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਹ ਔਨਲਾਈਨ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਗੈਰ-ਯਥਾਰਥਕ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ। ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਅਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕਤਾ, ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਬਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਬਾਲਗਾਂ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਦਿੱਖ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ, ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਜਨੂੰਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੋ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਾਈਬਰ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਤੋਂ ਬ੍ਰੇਕ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕੰਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਵੈ-ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ੌਕ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨਾ, ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ, ਅਤੇ ਸਵੈ-ਸੰਭਾਲ ਅਭਿਆਸਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ।
ਸਵੈ-ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ, ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੋਚ, ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਕੇ, ਅਸੀਂ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਾਲਗਾਂ ਨੂੰ ਲਚਕੀਲੇਪਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸਵੈ-ਚਿੱਤਰ ਨਾਲ ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਨੈਵੀਗੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਵਿਜੈ ਗਰਗ ਰਿਟਾਇਰਡ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਕਾਲਮਨਿਸਟ ਮਲੋਟ
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ , ਰਿਟਾਇਰਡ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਕਾਲਮਨਿਸਟ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.