ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਵਿਚਕਾਰ ਬੰਧਨ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਹੀ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਸੰਘਰਸ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਗੈਰ-ਅਧਿਕਾਰਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਰਾਜ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਰੂਸ ਦਾ ਨਿਹਿਤ ਹਿੱਤ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਿੱਧੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਸੁਡਾਨ ਵਿੱਚ, ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਰੂਸੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਦਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ।
ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਰੂਸ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਦੇ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਰੂਸ ਵੱਲੋਂ 2014 ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਡੋਨਬਾਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਵੀ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਤੋਂ ਮੁੱਕਰਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ। ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੌਜੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਇਸ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਝਟਕਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਝਟਕੇ ਇੰਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੂਸ ਨੂੰ ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ।
ਫੌਜੀ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ, ਵੈਗਨਰ ਸਮੂਹ ਦੀ ਰੂਸ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।
2022 ਵਿੱਚ, ਵੈਗਨਰ ਸਮੂਹ, ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਉਲਟ, ਇੱਕ ਉੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਫੋਰਸ ਸੀ। ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਰੂਸ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਵੀਏਰੋਡੋਨੇਟਸਕ ਦੀ ਲੜਾਈ।
ਇਹ ਓਪਰੇਸ਼ਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਿਨਾਂ ਲਾਗਤ ਦੇ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਕਿ ਇਹ ਆਪਣੀਆਂ ਰਵਾਇਤੀ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਰੂਸ ਦੀਆਂ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਸਮੇਤ, ਆਪਣੀਆਂ ਘੱਟ ਹੋਈਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ ਸਮੂਹਿਕ ਭਰਤੀ ਦੇ ਯਤਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ।
ਇਸਨੇ ਵੈਗਨਰ ਸਮੂਹ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਨੂੰ ਧੁੰਦਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਵਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਖੇਤਰ ਸਨ, ਦੋਵੇਂ ਹੁਣ, ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਰਵਾਇਤੀ ਤਾਕਤਾਂ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਨੂੰ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਵੈਗਨਰ ਸਮੂਹ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੁਆਰਾ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਰੂਸ ਲਈ ਬੇਮਿਸਾਲ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਰੂਸੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ।
ਪੁਤਿਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ- ਆਖਰਕਾਰ, ਸਿਰਫ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੀ ਆਪਣੇ ਮਾਤਹਿਤ ਵਿਚਕਾਰ ਝਗੜਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਮਾਤਹਿਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਉਸਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਰੂਸੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਇਹ ਪਹਿਲੂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੁਤਿਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੈ। ਸੰਘਰਸ਼ ਜਾਂ ਸਿੱਧੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੋ ਧਿਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮੁਸੀਬਤ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਮਾਤਹਿਤਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨੀ ਜਾਂ ਰੂਸੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਹੀ ਅਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਤਸਵੀਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਸ ਯੁਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਧੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ - ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕ ਬਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਮਾਤਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਤਣਾਅ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਟਕਰਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਵੈਗਨਰ ਸਮੂਹ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਵਿਚਕਾਰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਤੂਫਾਨ ਹੁਣ ਲਈ ਪੁਤਿਨ ਲਈ ਫਿਲਹਾਲ ਲੰਘਿਆ ਜਾਪਦਾ ਹੈ, ਵੈਗਨਰ ਸਮੂਹ ਰੂਸ ਪ੍ਰਤੀ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕ ਬਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੋਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ।
ਰਮਜ਼ਾਨ ਕਾਦਿਰੋਵ, ਚੇਚਨ ਨੇਤਾ ਜੋ 12,000 ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ ਨੀਮ ਫੌਜੀ ਸਮੂਹ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਬੰਧੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਹ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਪੁਤਿਨ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਵੈਗਨਰ ਸਮੂਹ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਿਗੋਜਿਨ ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ, ਪਰ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਭੁੱਲ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਭੁੱਲ ਨੇ ਪ੍ਰਿਗੋਜ਼ਿਨ ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ ਦੀ ਸਫਲਤਾ - ਜਾਂ ਅਸਫਲਤਾ - ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲਾ ਰੱਖਿਆ।
ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਗਾਵਤ ਅਜੇ ਵੀ ਰੂਸ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋੜ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲੇਗਾ, ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ। ਜੇ ਇਹ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਚਲਦਾ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਵਿਦਰੋਹ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚਿਹਰਾ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ।
ਰੂਸ ਯੁਕਰੇਨ ਟਕਰਾਅ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ, ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਦੀ ਨਮੋਸ਼ੀ ਝੱਲਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਹਾਰ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਇੱਕ ਜਾਂ ਕਈ ਬਲੀ ਦੇ ਬੱਕਰਿਆਂ 'ਤੇ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ - ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵੈਗਨਰ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਨੀਮ ਫੌਜੀ ਸਮੂਹ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਯੁਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਬੰਦ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਅੰਦੋਲਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ - ਇਹ ਸਭ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਇਸ ਸਭ ਕਾਸੇ ਚੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾ ਕੇ ਨਿੱਕਲਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸੱਤਾਂ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦਲੀਲ ਨਾਲ 2000 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੁੰਦੇ ਹੋਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਛੱਡੇਗਾ।
ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ, ਪੁਤਿਨ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਰੂਸ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਦਬਦਬੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਤੇ ਹਰ ਸੰਭਾਵਨਾ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੇਗਾ।
-
ਮਨਮੀਤ ਕੱਕੜ, ਐਮ ਬੀ ਏ, ਐਮ ਏ ਅੰਗਰੇਜੀ, ਪੀ ਐਚ ਡੀ ਮੋਹਾਲੀ (ਪੰਜਾਬ)
manmeet.kakkar@yahoo.com
9577440002
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.