ਉਮੀਦ ਦੇ ਸੁਪਨੇ- ਵਿਜੈ ਗਰਗ ਦੀ ਕਲਮ ਤੋਂ
ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਗਲਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਧੀਰਜ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਕੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਨ? ਮੈਨੂੰ ਅੱਛੇ ਦਿਨ ਆਉਣ ਦੀ ਆਸ ਸੀ ਕਿ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਅੱਛੇ ਦਿਨ ਆਏ ਤੇ ਚਲੇ ਗਏ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਅਹਿਲਕਾਰ ਹੁਣ ਰਈਸ ਅਖਵਾਉਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਦਾਦਾ ਜਾਨ ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਨ, ‘ਜਿਹੜੇ ਹਾਥੀ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚੌਂਕੀ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਉੱਚੇ ਰੱਖਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।’ ਪਰ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੇਟਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਾਂਗੇ।ਕੀ ਫੁੱਟਪਾਥਾਂ 'ਤੇ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਹੋਣਗੇ? ਜੇਕਰ ਨੋਟਬੰਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਕਾਲਾ ਧਨ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ! ਪਰ ਇੰਨਾ ਕਾਲਾ ਧਨ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਹਵੇਲੀਆਂ ਸਫੇਦ ਕਾਲਰ ਬਣ ਗਈਆਂ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਫੁੱਟਪਾਥ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਸਨ, ਉਹ ਫੁੱਟਪਾਥਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਦੇ ਗਏ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰੇ ਫੁੱਟਪਾਥ ਰੀਨਿਊ ਕੀਤੇ ਜਾਣ।
ਟੁੱਟੇ ਫੁੱਟਪਾਥ ਅਤੇ ਟੁੱਟੀਆਂ ਸੜਕਾਂ, ਜੋ ਕਿ ਮੁਰੰਮਤ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ, ਹੋਰ ਮਿਟ ਗਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਅਣਕਿਆਸੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਸਾਵਣ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਘਪਲਾ ਹੋਇਆ ਘੋਟਾਲੇ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ! ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਚਮਕਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 'ਅੱਛੇ ਦਿਨ' ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ। ਇਹ ਸਾਵਨ ਖਲਨਾਇਕ ਬਣ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ ਲੈ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਇਹ ਨਾ ਕਹੋ ਕਿ ਅੱਛਾ ਦਿਨ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ‘ਰੱਬ ਦੀ ਰਜ਼ਾ’ ਅੱਗੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਬੱਸ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦੀ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਸਦੀਆਂ ਬੀਤ ਗਈਆਂ, ਆਪਣੀ ਗ਼ਰੀਬੀ, ਗ਼ਰੀਬੀ ਅਤੇ ਭੁੱਖਮਰੀ ਨੂੰ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜਾਂ ‘ਰੱਬ ਦੀ ਰਜ਼ਾ’ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਦਿਆਂ। ਸਾਰਾ ਦੇਸ਼ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਹਥੇਲੀ ਵਿਗਿਆਨ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਨਜ਼ੂਮੀਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਕੰਮ ਕਰਨ, ਚਰੈਵੇਤੀ-ਚਰੈਵੇਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।ਫੋਰਮ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ। ਆਸਾਂ ਦੇ ਪਹਾੜ ਚੁੱਕਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਉਸ ਦੇ ਮੋਢੇ ਢਿੱਲੇ ਪੈ ਗਏ ਪਰ ਮੰਜ਼ਿਲ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਖੱਟਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜਦੋਂ ਹਵੇਲੀਆਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਹੋ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਬਹੁਮੰਜ਼ਿਲਾ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਕਸ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਮਰਸਡੀਜ਼, ਟੋਇਟਾ ਅਤੇ ਆਯਾਤ ਵਾਹਨਾਂ ਨੇ ਹਾਥੀਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਖੜ੍ਹਨ ਲਈ ਫਰਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਫਰਸ਼ਾਂ ਤੱਕ ਗੈਰਾਜ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਚਿੱਟੇ ਹਾਥੀ ਦਾ ਨਾਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਕੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਦੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਰਹੇਗਾ! ਹੁਣ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀਨਵੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਨੂੰ ਬਿਠਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਕੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ! ਹੁਣ ਜਾਂ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਅਰੇ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਓ, ਜੋ ਹਥੇਲੀ 'ਤੇ ਰਾਈ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਇੰਨੀ ਲੰਬੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰੋ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਬਰ ਦੀ ਪਰਖ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਸਬਰ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਅੱਛੇ ਦਿਨ ਅਤੀਤ ਬਣ ਗਏ, ਸਜਾਉਣ ਲਈ ਯਾਦਾਂ ਦਾ ਜਲੂਸ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੋਈ ਮਿਠਾਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਕਦੇ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਹਰੇ ਘਾਹ 'ਤੇ ਟਿਕੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ।
ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਭੁੱਖਾ ਨਹੀਂ ਮਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਰੋਟੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਉਸਦਾ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਤ ਮੰਨ ਗਏ, ਪਰ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਭੁੱਖਮਰੀ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਭੁੱਖਮਰੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਦਮ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਭੁੱਖ ਨਾਲ ਮਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੁੱਗਣੀ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਵੰਡਣ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹਦਿਲੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ ਬੇਲਆਊਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੌਰਾਹਿਆਂ 'ਤੇ ਭਿਖਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭੀਖ ਮੰਗਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਲਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਚੌਰਾਹੇ ਝੀਲ ਦੇਸ਼ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੰਚ ਤੱਕ ਭੀਖ ਮੰਗਣ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਦੀ ਨਾਕਾਮੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਫੁੱਟਪਾਥ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਚੰਗੀ ਤੇ ਬਿਹਤਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਆਸਾਂ ਗੂੰਜਦੀਆਂ ਹਨ, 'ਉਮੀਦ ਹੈ, ਉਹ ਦਿਨ ਦੂਰ ਨਹੀਂ, ਜਦੋਂ ਭੀਖ ਮੰਗਣਾ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਹੋ ਗਿਆ!' ਆਓ ਇਕ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਈਏ। ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ, ਉਸ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ, ਜਦੋਂ ਬਿਹਤਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸਿਰਫ ਚੀਕ-ਚਿਹਾੜਾ ਨਹੀਂ ਭਰੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਟੁੱਟੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਣਗੀਆਂ, ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਵੇਗਾ, ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਛੱਡ ਕੇ, ਅਤੇ ਹਰ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।ਮੰਗਣ ਵਾਲੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਸਬਸਿਡੀ ਵਾਲੇ ਅਨਾਜ ਦੀ ਰੱਸੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਹੱਕ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ। ਤੁਸੀਂ ਕਿਉਂ ਮੁਸਕਰਾਇਆ? ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਦਿਨ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਣ ਵਿਚ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ?
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.