ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਕਿਉਂ ਹੈ
ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤਣਾ ਹੈ
ਨੌਜਵਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨਾ ਹੈ।
ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲਾ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਨੂੰ "ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਰਥਪੂਰਨ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਵਰਤਣ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨ ਤਕਨੀਕੀ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਤਰੀਕੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਬਾਰੇ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:
ਔਨਲਾਈਨ ਸਮੱਗਰੀ ਲਈ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੋਚ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੋ: ਇੰਟਰਨੈਟ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਰੋਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਉਹ ਜਾਅਲੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਤੇ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਅਤੇ ਜਵਾਬਾਂ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੋ।
ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ: ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਟਵਿੱਟਰ ਵਰਗੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੋਜ ਪੋਲ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਲਿੰਕਡਇਨ ਨੂੰ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਾਹਿਤਕ ਚੋਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣਾ: ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਕਸਰ ਮੂਲ ਕੰਮ ਨੂੰ ਉਚਿਤ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦਿੱਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਹਵਾਲੇ ਜਾਂ ਪੈਰੇ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੂਲ ਲੇਖਕ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਕੇ ਹਵਾਲੇ, ਹਵਾਲੇ ਵਰਤਣ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ਸਿਖਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਸਿਖਾਓ: ਨਿੱਜੀ ਜਾਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਾਸਵਰਡ ਦੀ ਲੋੜ, ਜਨਤਕ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਕੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੀ ਚੋਰੀ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਇਸਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਖੋਜ ਇੰਜਣਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਵਰਤੋਂ: ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਤੀਜੇ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨੇ ਹਨ। ਦੋ ਖੋਜ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ "OR" ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਰਗੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਵੈੱਬ ਪਤੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ "ਸੰਬੰਧਿਤ" ਹੋਰ ਸਮਾਨ ਸਾਈਟਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਿਜੀਟਲ ਭਟਕਣਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ: ਡਿਜੀਟਲ ਟੂਲਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਲਗਾਤਾਰ ਰਹਿਣਾ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਅਤੇ ਡਰੇਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਉਣ-ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤਕਨੀਕਾਂ ਸਿੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਬ੍ਰੇਕ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਊਟ ਕਰਨਾ।
ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਅਸਲ-ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਜੀਵਨ ਦੁਆਰਾ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.