ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਅਤੇ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਅਤੇ ਦਿਖਾਵਾ
ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਵਧੇਰੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜ ਹੈ। ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਅਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾੜੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਚੰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਮਾਂ ਆਉਣ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆ ਕੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਸੇਵਾ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ 'ਚ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਲੱਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਅਤੇ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਦੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀਆਂ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸਜੋ ਦੂਜਿਆਂ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਈ ਅਮੀਰ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਗਰੀਬ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਲਈ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਲੋੜਵੰਦ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਿੰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਭੁੱਖਿਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦੇਣ 'ਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਕੁਝ ਅਪਾਹਜਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਬੇਸਹਾਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਨੰਗਾ ਉਸ ਨੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਚੱਪਲਾਂ ਪਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਕੋਈ ਨੰਗੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਵਿਚ ਰੁੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਲਾਵਾਰਿਸ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲੁਕ-ਛਿਪ ਕੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੜੀ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਹ ਸੇਵਾ ਕਾਰਜ ਅਜਿਹੇ ਗੁਪਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਪਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਨਿੱਜੀ ਸਵਾਰਥ, ਹੰਕਾਰ ਅਤੇ ਦਿਖਾਵਾ ਦੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਕੰਮ ਘੱਟ ਅਤੇ ਦਿਖਾਵਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਵੱਡੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਚਮਕਦੇ ਚਿਹਰੇ ਹਰ ਪਾਸਿਓਂ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਛੋਟੀ-ਮੋਟੀ ਮਦਦ ਦੇ ਕੇ, ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੋਟੋਆਂ ਖਿੱਚ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਦਾ ਕੋਈ ਉਪਕਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਗਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ, ਫਲ ਵੰਡਣ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦਾ ਪਰਦਾ ਪਾ ਕੇ ਅਖੌਤੀ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਕਦੇ ਆਰਥਿਕ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਣਾ, ਅਹੁਦੇ ’ਤੇ ਲੱਗੇ ਰਹਿਣਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਚਿਹਰਾ ਚਮਕਾਉਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਕਰੀਮ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਨਕਲੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਧੋਖੇ ਕਾਰਨ ਅਸਲੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਵੀ.ਈ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸ਼ੱਕ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਨਕਲੀ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕਾਂ ਵਾਂਗ ਅੱਜ ਨਕਲੀ ਲੋੜਵੰਦ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਿੱਤਾ ਰਾਸ਼ਨ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ, ਕੱਪੜੇ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨਕਦੀ ਨਾਲ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਅਸਲ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਦਦਗਾਰਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਸਹੀ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਲੱਭਣਾ ਵੀ ਔਖਾ ਕੰਮ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਦੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿੰਨੇ ਝੂਠੇ ਲਾਚਾਰ ਲੋਕ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ, ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭੀਖ ਮੰਗਣ ਲਈ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡ ਕੇ ਕਮਾਏ ਪੈਸੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਵੀ ਦੇਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ 'ਤੇ ਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀ ਲੱਭਣਾ ਔਖਾ ਕੰਮ ਜਾਪਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਸਲ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਤੇ ਵੀ ਬੇਵੱਸ, ਲਾਚਾਰ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦ ਸਨ। ਅੱਜ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਦਿਖਾਵੇ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਵਿੱਚ ਕੀ ਫਰਕ ਹੈ ਜੋ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੱਚੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ?ਹੰਕਾਰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਾਬਲ ਅਤੇ ਉੱਤਮ ਦਰਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੱਚੀ ਮਦਦ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅੱਜ ਬਹੁਤਾਤ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੇ ਸਵਾਰਥ ਲਈ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਫਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਫੋਟੋਆਂ, ਪ੍ਰੈਸ ਨੋਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਪਹਿਲ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਮੁਹੱਲਾ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ-ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਢੌਂਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦਾ ਨਕਲੀ ਚਿਹਰਾ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਰਫ ਚਾਂਦੀ ਹੀ ਕੱਟੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਲੋੜਵੰਦ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਅਤੇਯੋਗ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.