ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕਿਸਮਤ ਦੱਸਣ ਵਾਲਾ
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਗੂਗਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਸ਼ੀਨ ਅਨੁਵਾਦ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ 24 ਨਵੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਅੱਠ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ - ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਭੋਜਪੁਰੀ, ਡੋਗਰੀ, ਅਸਾਮੀ, ਮਿਜ਼ੋ, ਕੋਂਕਣੀ, ਮੈਥਿਲੀ ਅਤੇ ਮਨੀਪੁਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੰਗਲਾ, ਗੁਜਰਾਤੀ, ਹਿੰਦੀ, ਕੰਨੜ, ਮਲਿਆਲਮ, ਮਰਾਠੀ, ਨੇਪਾਲੀ, ਉੜੀਆ, ਪੰਜਾਬੀ, ਸਿੰਧੀ, ਤਾਮਿਲ, ਤੇਲਗੂ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਵਰਗੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁਣ ਤੱਕ, ਗੂਗਲ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਇੱਕ ਸੌ ਤੀਹ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਮਸ਼ੀਨ ਅਨੁਵਾਦ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਤ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਸ਼ਾਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ। ਗੂਗਲ ਟ੍ਰਾਂਸਲੇਟ ਇਕ ਪੁਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਜੋ ਐਪ ਰਾਹੀਂ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਹਾਂ, ਅਨੁਵਾਦ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਥੇ ਵੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਹੁ-ਗਿਣਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਲਈ ਗੂਗਲ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਲਿੰਕਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ ਸਿੱਟੇ ਕੱਢੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਮੁੱਖ ਇੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਭਾਰਤੀ ਗਿਆਨ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਭਾਸ਼ਾ, ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਸਮਰੱਥ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ।ਕੋਈ ਅਨੁਵਾਦ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਗੂਗਲ ਦੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਦੂਜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਭੋਜਪੁਰੀ ਵਰਗੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਅੱਠਵੀਂ ਅਨੁਸੂਚੀ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਅੰਦੋਲਨ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ। . ਗੂਗਲ ਯਾਨੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੇ ਭੋਜਪੁਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਜ਼ੋ ਅਤੇ ਕੋਂਕਣੀ ਵਰਗੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਘੱਟ ਹਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੰਖਿਆਤਮਕ ਤਾਕਤ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਹੇਠਾਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਹੁਣ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਗੂਗਲ ਤੋਂ ਇਹ ਉਮੀਦ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਉਮੀਦ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਆਧਾਰ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਖੋਜ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਗੂਗਲ ਜਿਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ 'ਜ਼ੀਰੋ ਸ਼ਾਟ' ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾਈ ਕਾਰਪਸ ਯਾਨੀ 'ਡਿਜੀਟਲ ਟੈਕਸਟ' ਨੂੰ ਵੀ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੂਗਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਖੋਜ ਦੋਭਾਸ਼ੀ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਕਾਰਪਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੀ, ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ, ਇਸ ਭਾਸ਼ਾਈ ਮਿਤੀਗੂਗਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਤਮਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਮੁਫਤ ਵਿਚ ਚੋਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਥੇ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਰਾਹੀਂ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਰਗਰਮ ਹੈ, ਓਨੀ ਹੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਗੂਗਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੇਗਾ ਅਤੇ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ। ਤਕਨੀਕੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਖੜੇ ਹੋਵੋ। ਯਕੀਨਨ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤ ਹਨ। ਖੈਰ, ਇਸ ਸਭ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ 2010-12 ਦੌਰਾਨ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਘਟਨਾਵਾਂ ਯਾਦ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸ.ਅਧਿਆਪਕ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦੇ ਮੋਢੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵ ਹਨ। ਉਹ ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕਈ ਵਾਰ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਜਾਪਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਨੇ ਉਸ ਮਸ਼ੀਨ ਅਨੁਵਾਦ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਗੂਗਲ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ, ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਕਾਰਜਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਤੁਲਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦਾ ਦੌਰ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਨਿਯਮ-ਅਧਾਰਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਵਿਧੀ ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਇੱਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸੀ. ਯਾਨੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਇੱਟਾਂ ਜੋੜ ਕੇ ਦਰਿਆ ਉੱਤੇ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਵੀ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੂਗਲ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਜੇਸੀਬੀ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਇੱਕੋ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦੀ ਖੋਜ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ 2012 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 'ਨਹੀਂ, ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਮਸ਼ੀਨੀ ਅਨੁਵਾਦ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਗੂਗਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਗੂਗਲ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਅਰਥ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਗੱਲ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਗੂਗਲ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਅਗਿਆਨਤਾ ਜਾਂ ਅਯੋਗਤਾ ਜਾਂ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਹੋਵੇ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀ ਦੇ ਖਲਾਅ ਕਾਰਨ, ਗੂਗਲ ਨੇ ਸਾਡੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਡੇਟਾ ਦੀ ਮੁਫਤ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਕਲਪਹੀਣ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ.
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.