ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ
(ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਅਤੇ ਬੇਮੌਸਮੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ)
ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਦੇ ਵਿਗੜ ਰਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਬਾਰੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਅਜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਵੱਜ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਦੋ ਵਾਰ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਗ੍ਰਹਿ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾੜੇ ਸ਼ਗਨ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੇ ਅਪਰੈਲ ਅਤੇ ਮਈ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪਕਾਏ ਗਏ ਅਤਿਅੰਤ ਤਾਪਮਾਨਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ 100 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਅੰਤ ਤੱਕ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਵਧੇਰੇ ਵਾਰ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਸਦੀ ਦੇ. ਇਸ ਨੂੰ ਸਰਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕਹਿਣ ਲਈ, ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਲੇਖਾ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ, 2010 ਦੇ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਹਰ 312 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ। ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੌਜੂਦਾ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਰ 3.1 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਤੇ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਹਰ 1.15 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਤਿਅੰਤ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਤੀਬਰ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਵੀ ਇਸਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਅਸਧਾਰਨ ਹੈ - ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਮਾਰਚ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਇੱਕ ਹੋਰ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਖੁਲਾਸੇ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਧਾਰਨਾ ਦੇ ਉਲਟ, ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬਾਇਓਮਾਸ ਨਿਕਾਸ (ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਸਾੜਨਾ ਅਤੇ ਗਰਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਵਧੀਆਂ) ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ IIT-D ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸਰੋਤਾਂ 'ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਾਈ। ਟੀਮ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਇਓਮਾਸ ਜਲਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਿਕਾਸ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ, ਔਸਤ ਪੱਧਰ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣਾ ਵੱਧ ਗਿਆ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੈਵਿਕ PM2.5 ਨੇ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਜੈਵਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਦਰਸਾਇਆ।
ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਪੀਐਮ 2.5 ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਧਾਤ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ 1,100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ ... ਅਤੇ ਇਕੱਲੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਨੇ ਲਾਈਟਾਂ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਧਾਤੂ ਪੀਐਮ2.5 ਦਾ 95 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਿੱਸਾ ਪਾਇਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਅਸਰ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 12 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਘੱਟ ਗਿਆ। ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਇਹਨਾਂ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਉਹ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਜੋ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮਾਹਰਾਂ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਬਹਿਸ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੂਝ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ, ਇਹ ਨਵਾਂ ਗਿਆਨ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤਿਅੰਤ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.