ਮਈ ਵਿੱਚ ਜੂਨ ਵਰਗਾ ਤਾਪਮਾਨ (ਗਰਮੀ ਦਾ ਕਹਿਰ)
ਜਿੰਨੀ ਗਰਮੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਈ ਵਿਚ ਹੀ ਤਾਪਮਾਨ ਜੂਨ ਵਰਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਤਾਪਮਾਨ 49 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪਾਰਾ ਨੇ ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਂਦਾ 'ਚ ਵੀ ਪਾਰਾ 49 ਡਿਗਰੀ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੰਜਾਬ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਆਦਿ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਰਿਕਾਰਡ ਟੁੱਟ ਗਏ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਰਗੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜ ਵੀ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਪੇਟ 'ਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਤਰ ਝੁਲਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਾਂ ਵੱਲ ਮੁੜਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵੀ ਗਰਮ ਹੋਣ ਲੱਗ ਜਾਣ ਤਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਣੀ ਤੈਅ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਸ਼ਿਮਲਾ, ਕਾਂਗੜਾ, ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰ ਬਹੁਤ ਗਰਮ ਹਨ। ਸ਼ਿਮਲਾ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ 37 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਚਲਾ ਗਿਆ।
ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੌਸਮ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਚਲਦਾ ਹੈ. ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਠੰਢ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਹ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਦੀਆਂ, ਗਰਮੀਆਂ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤਾਂ ਦਾ ਚੱਕਰ ਅਤੇ ਮਿਆਦ ਸਭ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਜਿੱਥੇ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਬਹੁਤ ਠੰਢ ਪੈਂਦੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ। ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਇਹੀ ਹਾਲ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਮਈ ਵਿਚ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ ਟੁੱਟ ਗਏ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ ਦੀ ਮਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਦੀ ਜੇ.ਡੀ. ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਭਿਆਨਕ ਗਰਮੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਰਮੀ ਨੇ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਕੋਈ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਮੌਸਮ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਪਰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸੱਚਾਈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਮੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੁੱਖ ਕਾਰਕ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਖੁਦ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭਣੇ ਪੈਣਗੇ।
ਭਾਰਤ ਲਈ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਪੰਦਰਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 12 ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਚਾਰੇ ਰਾਜ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਹਰਿਆਣਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਾਰਿਸ਼ ਵਾਲੇ ਪੰਦਰਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ 'ਚੋਂ ਛੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੀ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਮੌਸਮ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਮੌਸਮ ਸੰਬੰਧੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵੀ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਾਲਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ ਹੈ। ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰਾਂ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਦਿੱਲੀ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ 'ਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੰਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਹਰਿਆਲੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਅਜਿਹੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੂੜੇ ਦੇ ਪਹਾੜ ਝੁਲਸਣ ਲੱਗੇ। ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਗਰਮੀ ਵਧੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਪਵੇਗਾ।
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.