ਮਾਰਕੀਟ ਰਿਸਰਚ ਵਿੱਚ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਵਿਕਲਪ
ਤਾਜ਼ਾ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ 2019-20 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਚਾਰੇ ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ 3% ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਔਸਤ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 7.5% ਹੈ। ਭਾਰਤ ਕੋਲ 3 ਸਭ ਤੋਂ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਹਨ, ਅਰਥਾਤ, ਨਿਰੰਤਰ ਆਬਾਦੀ ਵਾਧਾ, ਵਿਗੜਦਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਸਫਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਬਦਲਦੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਦਾ ਖੇਤਰ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ. ਮਾਰਕੀਟ ਰਿਸਰਚ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੀ ਸਲਾਹ, ਵਿਚਾਰਾਂ, ਵਿਚਾਰਾਂ, ਸਵਾਦਾਂ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਮਾਰਕੀਟ ਰਿਸਰਚ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸਦੇ ਬਾਰੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ - ਅਰਥ
ਮਾਰਕੀਟ ਰਿਸਰਚ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਵਿੱਚ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਹਰ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੀ ਵਪਾਰਕ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਤੇ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹੋਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਖੇਤਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਕਰੀਅਰ ਵਿਕਲਪ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ
ਇੱਕ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜਕਰਤਾ ਦੀ ਮੁੱਖ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਇੱਕ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਉਤਪਾਦ / ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾਂ ਦਾ ਖਰੜਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰਜੀਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜਕਰਤਾ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਅੰਕੜਾ ਵਿਕਰੀ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਮਾਰਕੀਟ ਰਿਸਰਚ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਗਾਹਕਾਂ ਤੋਂ ਲੋੜੀਂਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਰਚਨਾਤਮਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੋਕਸ-ਗਰੁੱਪ ਇੰਟਰਵਿਊਜ਼, ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਅਤੇ ਟੈਲੀਫੋਨਿਕ ਇੰਟਰਵਿਊਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਵਸਥਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਪਾਇਲ ਅਤੇ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਵਪਾਰਕ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਕੰਪਨੀਆਂ
ਇੱਥੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਹੈ:
IMRB ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ
RNB ਖੋਜ
ਮਾਰਕੀਟ ਐਕਸਲ ਡੇਟਾ ਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਿਟੇਡ
ਸ਼ਾਨਦਾਰ MRSS
TNS ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਿਟੇਡ
ਹੰਸਾ ਖੋਜ
IDC ਇੰਡੀਆ
IPSOS ਇੰਡਿਕਾ ਰਿਸਰਚ
ਮਿਲਵਰਡ ਬ੍ਰਾਊਨ
ਨੀਲਸਨ
ਇਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਪਣੇ ਸਖ਼ਤ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਪਣੇ ਵਪਾਰਕ ਟੀਚੇ ਤੈਅ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਵਪਾਰਕ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜਕਰਤਾ ਬਣਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁਨਰ
ਗਾਹਕਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਾਰਕੀਟ ਰਿਸਰਚ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਕੋਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੰਚਾਰ ਹੁਨਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਡੇਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਨਬਜ਼ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ, ਡਾਟਾ ਇਕੱਤਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਮਾਰਕੀਟ ਰਿਸਰਚ ਵਿੱਚ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਮੌਕੇ
ਮਾਰਕੀਟ ਰਿਸਰਚ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਆਪਣੀ ਰੁਚੀ, ਮੁਹਾਰਤ ਅਤੇ ਹੁਨਰ-ਸੈਟਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ:
ਖੋਜ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ: ਇਹ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸੀਨੀਅਰ ਅਹੁਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
ਰਿਸਰਚ ਮੈਨੇਜਰ: ਰਿਸਰਚ ਮੈਨੇਜਰ ਸਬੰਧਤ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕਰਨ, ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨਿਰਵਿਘਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਲਈ ਸੰਚਾਲਨ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਗਾਹਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਪੁਲ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਖੋਜ ਕਾਰਜਕਾਰੀ: ਇੱਕ ਖੋਜ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਰਮ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਖੋਜ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਖਾਕੇ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਖੋਜ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਅਤੇ ਖੋਜ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਅੰਤਿਮ ਖੋਜ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਖੋਜ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ: ਉਹ ਡੇਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਵਲੀ ਰੂਟਿੰਗ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਡਾਇਰੈਕਟਰ: ਓਪਰੇਸ਼ਨਲ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਈ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨਮੂਨਾ, ਡੇਟਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ, ਡੇਟਾ ਐਂਟਰੀ, ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਵਲੀ ਸਕ੍ਰਿਪਟਿੰਗ, ਟੇਬੂਲੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਟੈਲੀਫੋਨ ਯੂਨਿਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਹ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨਿਰਵਿਘਨ ਅਤੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਲਾਗਤ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।
ਫੀਲਡਵਰਕ ਮੈਨੇਜਰ: ਫੀਲਡਵਰਕ ਮੈਨੇਜਰ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਅਤੇ ਟੈਲੀਫੋਨਿਕ ਇੰਟਰਵਿਊਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਭਰਤੀ, ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸਿਖਲਾਈ, ਗੁਣਵੱਤਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਖੋਜ ਨਮੂਨੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ।
ਸਟੈਟਿਸਟੀਸ਼ੀਅਨ/ਡਾਟਾ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ: ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਟਾ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਦੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਕਈ ਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਦੀ ਸਕ੍ਰਿਪਟਿੰਗ, ਡੇਟਾ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਟੇਬਲਿਊਲੇਸ਼ਨ, ਸਟੈਟਿਸਟੀਕਲ ਸੈਂਪਲਿੰਗ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟ ਮਾਡਲਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਮਾਰਕੀਟ ਰਿਸਰਚ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦਾ ਤਨਖਾਹ ਪੈਕੇਜ
ਕਿਸੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ, ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਤਜ਼ਰਬੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਇੱਕ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਲਈ ਤਨਖਾਹ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਪੋਸਟ ਤੋਂ ਪੋਸਟ, ਵਿਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੰਮ-ਅਨੁਭਵ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਇੱਕ ਫੀਲਡ ਸਰਵੇਖਣ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤਨਖਾਹ 6,000 ਤੋਂ 7,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਮੈਨੇਜਰ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ। 9,00,000 ਅਤੇ ਰੁ. 15, 00,000 ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ।
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.