ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਨਿਰਣਾ ਸਿਰਫ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਪਰਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅੱਜ ਇਸ ਭੜਕੀਲੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਕੂੜਾ ਨਾ ਹੁੰਦਾ। ਚਮਕਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਸੱਚ ਵੀ ਚਮਕ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ। ਕਬੀਰ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, ‘ਮਨ ਮੈਲਾ ਸਰੀਰ, ਚਿੱਟਾ ਬਗਲਾ, ਕਪਟੀ ਅੰਗ/ਤਸੋਂ ਕੋ ਕਾਂ, ਚੰਗਾ ਤਨ ਤੇ ਮਨ, ਇਕੋ ਰੰਗ।’ ਫਿਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚਿਹਰਾ ਵੱਡਾ ਹੈ ਜਾਂ ਚਿਹਰਾ? ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਫੁੱਲ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਚਾਨਕ ਮਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, 'ਆਹ। ਕਿੰਨਾ ਸੋਹਣਾ ਫੁੱਲ ਹੈ!’ ਅਸੀਂ ਇਕ ਫੁੱਲ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਮਨਮੋਹਕ ਖੁਸ਼ਬੂ ਕਾਰਨ ਵੀ। ਫੁੱਲ ਦੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤੀ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਪਰਦੇ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਗੁਣਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਦਿਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਵੱਲ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਅਤੇ ਮੋਹਿਤ ਹੋਣਾ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਭਾਅ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਬਦਸੂਰਤ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਸੁੰਦਰ ਦਿਖਣ ਲਈ ਲੋਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਸਮੈਟਿਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਿਊਟੀ ਪਾਰਲਰਾਂ 'ਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਵੀ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਹਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਰੱਖਣਾ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਸਰੀਰਕ ਸੁੰਦਰਤਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਖਾਵੇ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਬਾਹਰੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੋਨੇ 'ਤੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਦਰਅਸਲ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨਾਲੋਂ ਮਨ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਦਿੱਖ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸੋਹਣਾ ਤੇ ਬਦਸੂਰਤ ਹੋਣਾ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੱਸ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੋ, ਜਿਸਦਾ ਸਰੀਰ ਕਾਲਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਦਸੂਰਤ ਅਤੇ ਸਟੰਟ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਸ ਦਾ ਕੀ ਕਸੂਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਸਰੀਰ ਚਮਕੀਲਾ, ਸੋਹਣਾ ਅਤੇ ਕੱਦ ਉੱਚਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਅਚਰਜ ਕੀ ਹੈ? ਕਿਸੇ ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, 'ਯੇ ਤੇਰਾ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਦੂਤ ਕੀ ਕਹਤਾ ਹੈ, ਦਿਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਿਆਹੀ ਖਿਸਕ ਗਈ।'
ਸੋਹਣੇ ਸਰੀਰ ਵਾਲਾ ਮਰਦ ਜਾਂ ਔਰਤ ਚਰਿੱਤਰਹੀਣ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕੁਝ ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਪਰ ਨੇਕ ਦਿਲ ਵਾਲੇ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦੇ ਬਾਗ ਨੂੰ ਸੁਗੰਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਬਾਹਰੋਂ ਝਲਕਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੋ ਠੋਸ ਸੱਚ ਅੰਦਰ ਹੈ, ਉਸ ਵੱਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਰੀਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਅਤੇ ਪਹਿਰਾਵਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੰਮ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਹਾਨ ਜਾਂ ਘਿਣਾਉਣੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਭ ਮਿਲ ਕੇ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਗਾਂਧੀ, ਅਬਰਾਹਮ ਲਿੰਕਨ, ਨੈਲਸਨ ਮੰਡੇਲਾ, ਸੁਕਰਾਤ ਅਤੇ ਬੀਥੋਵਨ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਦਰਸ਼ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।
ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਅਸਲੀ ਮਹਿਕ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਛਿੜਕਦੇ ਅਤਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਉਸ ਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਪਾਤਰ ਦੀ ਮਹਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਸਦਾ ਲਈ ਛਾਈ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਬਹੁਤ ਕਿਹਾ ਹੈ, ‘ਹੁਸਨ-ਏ-ਸੂਰਤ ਚੰਦ ਰੋਜ਼ ਹੁਸਨ-ਏ-ਸੀਰਤ ਮੁਸਤਕਿਲ/ ਲੋਕ ਇਸ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਹਨ, ਦਿਲ ਉਸ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਹੈ।’ ਸੁੰਦਰਤਾ ਫਿੱਕੀ ਪੈਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗੀ।
ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਦਿੱਖ, ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ, ਬੋਲ-ਚਾਲ ਅਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਪਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਲਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਖੂਬੀਆਂ ਅਤੇ ਕਮੀਆਂ ਕੀ ਹਨ। ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਹਰ ਸੋਹਣੇ ਚਿਹਰੇ ਦਾ ਦਿਲ ਸੋਨੇ ਦਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਹਰ ਬਦਸੂਰਤ ਚਿਹਰੇ ਦਾ ਦਿਲ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਵੇ। ਚਮਕਦੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿੱਖ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸੀਰਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਕਰਸ਼ਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਉਸ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਵੀ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਨੂੰ ਪਛਾਨਣ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅੰਦਰ ਦੀਆਂ ਖਾਮੀਆਂ ਅਤੇ ਖੂਬੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਵੇ। ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਐਨਕ ਜਲਦੀ ਬਣਾ ਲਓ ਕਿਉਂਕਿ ਨਿਦਾ ਫਾਜ਼ਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, 'ਹਰ ਆਦਮੀ ਵਿਚ ਦਸ-ਵੀਹ ਬੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਈ ਵਾਰੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ |'
ਦਿੱਖ ਦੇ ਧੱਬੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੰਨੇ ਬਦਸੂਰਤ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਜਿੰਨਾ ਬਦਸੂਰਤ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਦਾਗ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਦਾਗ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਆਪਣਾ ਮਨ, ਆਪਣਾ ਦਿਲ, ਆਪਣੀ ਰੂਹ, ਆਪਣਾ ਮਨ ਇੰਨਾ ਆਕਰਸ਼ਕ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਬਣਾਓ ਕਿ ਲੋਕ ਤੁਹਾਡੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਨਾ ਕਰਨ. ਜੋ ਕੇਵਲ ਬਾਹਰੀ ਖੇੜਿਆਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸੁੰਦਰਤਾ ਵਿੱਚ ਗਵਾਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਕੇਵਲ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋ ਅੰਦਰਲੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਆਉਣ ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਛਾਂ ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.