ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ
ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ (ਜਾਂ ਇਸਦੀ ਘਾਟ) 'ਤੇ ਡਾ.
ਆਜ਼ਾਦੀ ਵੇਲੇ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ ਸਿਰਫ਼ 13% ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉੱਥੋਂ ਲੰਮਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਰਸਤਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਕੂਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਕੋਲ 1.5 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੂਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 75% ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ 40,000 ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਹਨ। ਕੁੱਲ ਦਾਖਲਾ ਅਨੁਪਾਤ ਹੁਣ ਲਗਭਗ 26% ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਇਸ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ 50% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
1980 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਸੁਤੰਤਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਸਕੂਲੀ ਸਿੱਖਿਆ (8, 10 ਜਾਂ 12ਵੀਂ ਜਮਾਤਾਂ ਤੱਕ) ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਤੇਜ਼ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਮਰਥਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੇ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
STEM ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ
ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ਹੈ। ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਕੋਟੇ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵੀ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਡਾਟਾ ਸਾਇੰਸਜ਼, ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ, ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਫੋਰੈਂਸਿਕਸ, ਸਾਫਟਵੇਅਰ, ਐਕਚੁਅਰੀਜ਼, ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ, ਹੈਲਥਕੇਅਰ ਵਰਗੇ ਨਵੇਂ ਡੋਮੇਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ STEM ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ 43% ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ RSA (43%), ਇਟਲੀ (39%) ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਟਰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ (38%) ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ US (34%) ਉਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ #9 ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਮਹਿਲਾ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਦੋਂ ਕੰਮ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ 19ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ।
2020 ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ, ਸਾਰੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਫੈਕਲਟੀ ਦੀ ਲਿੰਗ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਰੈਂਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। IITs, IIMs NLUs, ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਕੋਲ ਲਿੰਗ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਸਾਨ ਪਹੁੰਚ, ਘੱਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਕੋਰ, ਅਤੇ ਰਾਖਵੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਹਨ। ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਸੂਚਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨਗੀਆਂ।
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.