ਜਨਤਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵਧੀ ਹੋਈ ਮੌਜੂਦਗੀ
ਸਮਾਂ ਕਿਵੇਂ ਨਜ਼ਾਰੇ ਬਦਲਦਾ ਹੈ! ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਨਾਲ ਸਹੇਲੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਸੜਕ 'ਤੇ ਚੱਲਦੇ ਹੋਏ ਵੀ. ਅੱਜ, ਉਹ ਸਕੂਟਰ ਅਤੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਉਲਝੀਆਂ ਅਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਔਰਤ ਟੈਕਸੀ-ਆਟੋ ਚਲਾਉਂਦੀ, ਟਰੇਨ-ਇੰਜਣ ਚਲਾਉਂਦੀ, ਮੁਸਾਫਰਾਂ ਨੂੰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਤੱਕ ਉਡਾਉਂਦੀ, ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਵਰਦੀ ਪਾ ਕੇ ਗੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਫੜਦੀ, ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਤੋਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਫਰੇਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਸਕੂਟਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਇੰਨੀਆਂ ਆਮ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਾਰਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਮਰਦਾਂ ਲਈ ਹੀ ਬਣੀਆਂ ਸਨ। ਫਿਰ ਲੂਨਾ ਆਇਆ, ਚੱਕਰ ਦਾ ਇੱਕ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਸੰਸਕਰਣ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਵਾਹਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਪਰਖਣ ਦਾ ਪੈਮਾਨਾ ਵਧਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ ਦੋ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਚਲਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਨਿੱਜੀ ਵਾਹਨ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋਣਾ ਕਿਸੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਗੱਡੀ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੇ ਨਵੇਂ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੇ। ਔਰਤ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਕਾਰ ਹੈ, ਇਸ ਨੇ ਆਮ ਮੱਧਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਚਾਬੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ 'ਅਲਾਦੀਨ ਦਾ ਚਿਰਾਗ' ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਜਾਂ ਮਰਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ-ਜੋਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਕਾਰ ਸਟਾਰਟ ਕਰਕੇ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵਾਹਨ-ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੇ ਸਮਾਜਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਨ। ਸਕੂਟਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਜੋੜ ਰਹੇ ਹਨ, ਬੰਦ ਸਿਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ।
ਜਨਤਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਧੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਸ਼ੌਕ ਅਤੇ ਰੁਚੀਆਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ। ਘਰ ਡ੍ਰਾਇਵਿੰਗ ਕਰਨ ਨਾਲ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਮਦਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੜਕ 'ਤੇ ਇਕੱਲੀ ਖੜ੍ਹੀ, ਟੈਕਸੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਆਉਣ ਤੱਕ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣੇ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ 'ਤੇ ਸਮਾਂ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ।
ਇਸ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਚਲਾਉਣ ਨੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਘਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਅੱਜ ਵੀ ਆਮ ਔਰਤ ਲਈ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। 'ਤੁਮਸੇ ਨਾ ਹੋ ਪੇਗਾ' ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਕਿਸੇ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨਾ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ 'ਨਹੀਂ' ਕਹਿਣ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਔਰਤਾਂ ਦਫ਼ਤਰ ਜਾਣ ਲਈ ਮਰਦਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਤੂ-ਤੂੰ-ਮੈਂ-ਮੈਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਸਿੱਟਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਰ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸਕੂਟਰ ਦੇ ਦੋ ਪਹੀਏ ਆਰਥਿਕ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਹੁਨਰ ਨੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ 'ਚ ਸਮੀਕਰਨਾਂ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਲਿਬਾਸ ਦੀ ਮਿੱਥ ਵੀ ਟੁੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇਹ ਸਾਈਕਲ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ।
ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਹਨ ਔਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਮੁਕਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਸਮੁੱਚੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਪਿਤਾ, ਭਰਾ ਅਤੇ ਪਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਸਨੇ ਧੀ, ਭੈਣ ਜਾਂ ਪਤਨੀ 'ਤੇ ਕੋਈ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਦੇਖ ਕੇ ਅਸੀਂ ਹੈਰਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਲਈ ਦੂਜਿਆਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਦੇਖ ਕੇ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਨੇ ਸੱਸ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਹੈ, ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਡਰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਦੂਰੋਂ ਨਹੀਂ, ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਵੀ ਇੱਥੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ, ਮੌਕਾ ਦਿਓ।
ਮਰਦ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਬਾਰੇ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਹਉਮੈ ਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਖੋਜ ਦੁਆਰਾ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੱਚ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਮਾਨਦਾਰ, ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ, ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤ ਡਰਾਈਵਰ ਹਨ। ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਵੀ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਬਹੁਤ ਚਲਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪੁਣੇ ਸ਼ਹਿਰ 'ਚ ਕੁੜੀਆਂ 'ਤੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਵੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਦੀ ਪਛਾਣ ਮਰਦਾਨਾ ਵਾਹਨ ਵਜੋਂ ਹੋਈ ਹੈ।
ਜੁੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਜੀਨਸ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਾਕਤ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਕੋਈ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਬਣੀ ਹੋਈ ਮਾਦਾ ਚਿੱਤਰ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਹੈ। ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਜਾਂ ਬੁਲੇਟ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਾਹਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹਵਾ, ਦਲੇਰੀ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਸੋਚ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਕਰਨਾ ਮਹਾਨਤਾ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਕਦਮ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਹੈਲਮੇਟ ਪਾ ਕੇ, ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ, ਮੋਢੇ 'ਤੇ ਦਫਤਰੀ ਬੈਗ ਅਤੇ ਪਿੱਛੇ ਸਕੂਲੀ ਕੱਪੜਿਆਂ 'ਚ ਇਕ ਬੱਚਾ ਸਕੂਟਰ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਗਲੀ 'ਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਇਹ ਸੁੰਦਰ ਨਜ਼ਾਰੇ ਹਨ.
-
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਲੋਟ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.