ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਵਿਧਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਇਹ ਨਵਾਂ ਤਜ਼ਰਬਾ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਸਮੇਂ ਦੀ ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਕਰਕੇ ਪਾਠਕ ਇਸਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ•ਾਂ ਕੋਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਆਪਣੀ ਸਾਹਿਤਕ ਮਸ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਉਨ•ਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਬਣਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਵੀ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ•ੀ ਲਈ ਇਲੈਕਟਰੌਨਿਕ ਵਸਤਾਂ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰਾਣਾ ਦਾ ਇਹ ਦੂਜਾ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਦੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਚੌਥਾ ਮਹਾਂ ਯੁੱਧ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰਾਣਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵੀ ਸਮਾਜਿਕਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿਚ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਉਪਰ ਵੀ ਹੱਥ ਅਜ਼ਮਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਅਨੇਕਾਂ ਮਸਲਿਆਂ ਤੇ ਹਲਚਲ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਧੀਨ ਇਨਸਾਨੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਕੜਵੜਾਹਟ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਉਹ ਬਾਖ਼ੂਬੀ ਨਾਲ ਚਿਤਰਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭੜਾਸ ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਇਹ ਦਰਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਵਿਅਕਤੀ ਉਪਰ ਆਪਣਾ ਰੋਹਬ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਮਾਜ ਹੀ ਇਸ ਤਰ•ਾਂ ਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡਾ ਵਿਅਕਤੀ ਕਸੂਰਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ ਛੋਟੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਸੂਰਵਾਰ ਗਰਦਾਨਦਾ ਹੈ। ਛੋਟਾ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਨੂੰ ਨੀਚਾ ਵਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜ਼ਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿਚ ਚਲੰਤ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਸੇਸ਼ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਨਸਾਨ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਝਾਤੀ ਮਾਰਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸਗੋਂ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਤੇ ਕੜੀ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਪੀੜ•ੀ ਹੇਠ ਸੋਟਾ ਨਹੀਂ ਫੇਰਦਾ। ਸੁਆਲ ਨਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਆਪ ਤਾਂ ਭਰਾ ਪਿਆਰ ਵਿਆਹ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੀ ਵਾਰੀ ਉਸਨੂੰ ਕੁੱਟਣ ਤੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਵਸ ਨਾਮ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵੀ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਤੇ ਵਿਅੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅੰਤਰ ਆਤਮਾ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦੀ ਹੈ। ਆਪ ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਪੈਸੇ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨ ਨਵ ਵਿਆਹੁਤਾ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਆਪਣੀ ਹਵਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਪੰ੍ਰੰਤੂ ਜਦੋਂ ਏਡਜ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਧੱਕਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਦਲਾਲਾਂ ਦਾ ਵੀ ਪਰਦਾ ਫਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ•ਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਦੇ ਲਾਲਚ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਨਫਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਵੇਖਣਾ ਹੁੰਦਾ।
-
ਉਜਾਗਰ ਸਿੰਘ,
ujagarsingh48@yahoo.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.