ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ : ਤਕੜੇ ਰਹੋ: 67 ਸਾਲ ਤੱਕ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ ਕੰਮ
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵੱਲੋਂ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਦੀ ਉਮਰ (ਐਨ. ਜ਼ੈਡ ਸੁਪਰਐਨੂਏਸ਼ਨ ) ਦੀ ਉਮਰ 65 ਤੋਂ 67 ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ
-ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਸਿਆਲਾ-
ਔਕਲੈਂਡ, 4 ਨਵੰਬਰ 2025-ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ‘ਐਨ. ਜ਼ੈਡ ਸੁਪਰਏਸ਼ਨ’ (ਪੈਨਸ਼ਨ) ਲੈਣ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ 65 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 67 ਸਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਤੁਰੰਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ 1 ਜੁਲਾਈ 2037 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਗੇ। ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ਼ 1 ਜੁਲਾਈ 2040 ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਮਰ ਵਧ ਕੇ 67 ਸਾਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 30 ਜੂਨ 1972 ਨੂੰ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ 65 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ’ਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਿਲੇਗੀ।
ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 2023 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਪਰਐਨੂਏਸ਼ਨ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ 2044 ਵਿੱਚ 65 ਤੋਂ 67 ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਇਹ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ?
ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ: ਲੋਕ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਜੀਅ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਉਮਰ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸੁਪਰਐਨੂਏਸ਼ਨ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਕਿਫਾਇਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਮਰ ਵਧਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ: ਇਸ ਨਾਲ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ’ਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਖਰਚੇ ਦਾ ਬੋਝ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।
ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ: ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਆਸਟਰੇਲੀਆ, ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਲੈ ਆਵੇਗਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਦੀ ਉਮਰ 67 ਸਾਲ ਤੱਕ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪੈਨਸ਼ਨ ਲੈਣ ਦਾ ਆਧਾਰ ਕੀ ਹੈ?
ਉਮਰ: ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ 65 ਸਾਲ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। (ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਬਦਲਾਅ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ’ਤੇ 67 ਸਾਲ)
ਰਿਹਾਇਸ਼: ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਨਾਗਰਿਕ ਜਾਂ ਸਥਾਈ ਨਿਵਾਸੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 10 ਸਾਲ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 5 ਸਾਲ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
ਨੋਟ: ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਲੋੜਾਂ ਵੀ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕਰਨ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਹੈ, ਜੋ ਜੁਲਾਈ 2024 ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ 2042 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਲਾਗੂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੀ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਚਿੰਤਾ ਹੈ?
ਹਾਂ, ਇੱਕ ਟੈਕਸਯੋਗ ਭੁਗਤਾਨ ਹੈ।
ਇਸ ’ਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਆਮਦਨੀ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਆਮਦਨ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਨਖਾਹ ਜਾਂ ਹੋਰ ਨਿਵੇਸ਼) ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਟੈਕਸ ਕੋਡ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਕੁੱਲ ਟੈਕਸ ਰਾਸ਼ੀ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਤੈਅ ਹੋਵੇਗੀ।
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੈਨਸ਼ਨ : ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਵੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ NZ Super ਦੀ ਰਕਮ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵੀ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਯੋਗ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਲੋਕ ਨੂੰ ਹੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਫਰਕ ਹੈ।
ਇਹ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੁੱਖ ਸਰਕਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਭੁਗਤਾਨ ਹੈ।
(ਪੈਨਸ਼ਨ) ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਆਮ ਇਸਤੇਮਾਲ
‘ਪੈਨਸ਼ਨ’ ਸ਼ਬਦ ਇੱਕ ਆਮ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਆਮਦਨੀ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।