Boxing Day: ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਗੱਲ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਾਂਝ
ਆਖ਼ਰੀ ਛੁੱਟੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਿਰਸਾ, ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਰੀਤਾਂ ਅਤੇ ਅਜੋਕੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ ‘ਬਾਕਸਿੰਗ (ਸੌਗਾਤ) ਡੇ’
ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਸਿਆਲਾ-
ਔਕਲੈਂਡ, 25 ਦਸੰਬਰ 2025:-ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 26 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਸਿਰਫ਼ ਛੁੱਟੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਬਿ੍ਰਟਿਸ਼ ਵਿਰਸੇ, ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਰੀਤਾਂ ਅਤੇ ਅਜੋਕੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ। ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ, (ਸੌਗਾਤੀ ਡੱਬੇ) ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਦੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਅਗਲਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ, ਭਰਪੂਰ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਇੱਕ ਰੰਗੀਨ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਆਓ, ਜਾਣੀਏ ਇਸ ਦਿਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ, ਇਸਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਮਹੱਤਵ ਬਾਰੇ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ‘ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ’ ਦਾ ਨਾਮ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ (2oxing) ਦੀ ਖੇਡ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਸਬੰਧ ਇਤਿਹਾਸਕ ‘ਡੱਬਿਆਂ’ ਜਾਂ ‘ਬਾਕਸਾਂ’ ਨਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਮ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ:
ਨੌਕਰਾਂ ਲਈ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਦੇ ਡੱਬੇ: ਪੁਰਾਣੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ, ਅਮੀਰ ਘਰਾਂ ਦੇ ਨੌਕਰ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ, 26 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਇੱਕ ਖਾਸ ‘ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਬਾਕਸ’ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਤੋਹਫ਼ੇ, ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਖਾਣੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਰੀਤ ਤੋਂ ਹੀ ’ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ’ ਨਾਮ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋਇਆ।
ਚਰਚ ਦੇ ਦਾਨ ਪਾਤਰ: ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਕਹਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਰਚਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਲਈ ਦਾਨ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਬਾਕਸ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ, 26 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਕਸਾਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਕੱਤਰ ਹੋਇਆ ਧਨ ਜਾਂ ਸਾਮਾਨ ਗਰੀਬਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਦਿਨ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਦਾਨੀ ਸੁਭਾਅ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਰੀਤ: ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਸਫ਼ਰ ’ਤੇ ਨਿਕਲਦੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਲਬੰਦ ਬਾਕਸ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਜੇਕਰ ਜਹਾਜ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਇਹ ਬਾਕਸ ਚਰਚ ਦੇ ਪਾਦਰੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ 26 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਇਸਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੰਦਾ ਸੀ।
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਿਰਸੇ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਈ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ, ਇਹ ਦਿਨ ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਇਕੱਠਾਂ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਪਿਕਨਿਕ ਜਾਂ ਖੇਡਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।
ਕਾਨੂੰਨੀ ਛੁੱਟੀ ਦੀ ਮਾਨਤਾ: ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ, ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜਨਤਕ ਛੁੱਟੀ (Statutory 8oliday) ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਜਾਂ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਛੁੱਟੀ ਅਗਲੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਾਲ 2025 ਦੀ ਆਖਰੀ ਛੁੱਟੀ: ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2025 ਵਿੱਚ ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ (26 ਦਸੰਬਰ) ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀ ਆਖਰੀ ਸਰਕਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਅਗਲੀ ਜਨਤਕ ਛੁੱਟੀ 1 ਜਨਵਰੀ 2026 ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਅੱਜ ਦਾ ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ, ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਮੇਲਾ:
ਅੱਜ ਦੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਦਾ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੇਣ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਦਿਨ ਸੇਲਾਂ ਦਾ ਦਿਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦਾ ਮਹਾਂ-ਤਿਉਹਾਰ: ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾ ਭਾਰੀ ਛੂਟ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਮਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ: ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਲਈ ਵੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕ ‘ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਟੈਸਟ’ ਮੈਚ ਅਤੇ ਘੋੜ-ਦੌੜ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾਵਾਂ ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਕਰਸ਼ਣ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪਰਿਵਾਰਕ ਮਨੋਰੰਜਨ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਇਸ ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਬੀਚਾਂ ’ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਿਕਨਿਕ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਰਬੀਕਿਊ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਖਾਣੇ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ ਦਾ ਵੀ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ: ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਇਹ ਫੁੱਟਬਾਲ ਮੈਚਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੇਲਾਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।
ਆਸਟਰੇਲੀਆ: ਇੱਥੇ ‘ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਟੈਸਟ’ ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੈਚ ਅਤੇ ਸਿਡਨੀ ਤੋਂ ਹੋਬਾਰਟ ਯਾਟ ਰੇਸ ਖਾਸ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕੈਨੇਡਾ: ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਾਂਗ, ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦਿਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ: ਇੱਥੇ ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਨੂੰ ‘Day of Goodwill’ (ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਿਵਸ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਆਇਰਲੈਂਡ: ਇੱਥੇ ਇਸਨੂੰ ‘ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨਜ਼ ਡੇ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਕ੍ਰਿਕਟ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਲਈ ’ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਟੈਸਟ’ ਕਾਰਨ ਇਹ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਈਸਾਈ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਦਿਨ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਦੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਸਮਾਜਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਬਾਕਸਿੰਗ ਡੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦਿਨ ਹੈ ਜੋ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜੋਕੇ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੋਇਆ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।