ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ SIR ਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖਾਂ ਦਾ ਕਰੇਗਾ ਐਲਾਨ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 27 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 : ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਯਾਨੀ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ (Voter List) ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਅਤੇ up-to-date ਕਰਨ ਲਈ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ (ECI) ਅੱਜ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਰੀਬ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਵਕਫ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਮਿਸ਼ਨ ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ "Special Intensive Revision – SIR" ਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰੇਗਾ।
ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਐਲਾਨ ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ 4:15 ਵਜੇ ਇੱਕ press conference ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਗਿਆਨੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ (CEC Gyanesh Kumar) ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ (Sukhbir Singh Sandhu) ਤੇ ਵਿਵੇਕ ਜੋਸ਼ੀ (Vivek Joshi) ਮੌਜੂਦ ਰਹਿਣਗੇ।
ਕੀ ਹੈ SIR ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਹੈ ਇਹ ਖਾਸ?
SIR ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਨੂੰ update ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਆਮ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾਈ ਵਾਲੀ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਲੋੜ ਵਧਦੇ urbanization ਅਤੇ migration ਕਾਰਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
1. SIR ਵਿੱਚ ਕੀ-ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ:
1.1 ਨਵੇਂ ਵੋਟਰਾਂ ਦਾ Registration of New Voters।
1.2 ਮ੍ਰਿਤਕ (dead), ਡੁਪਲੀਕੇਟ (duplicate) ਜਾਂ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਬਦੀਲ (permanently shifted) ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਹਟਾਉਣਾ (Deletion)।
1.3 ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਪਤੇ (address) ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ update ਕਰਨਾ।
1.4 Photo-ID ਦਾ ਸਤਿਆਪਨ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰ।
2. ਉਦੇਸ਼: ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਦੀ transparency ਅਤੇ credibility ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਕੁਝ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਮਕਸਦ illegal foreign migrants, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਤੋਂ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚੀ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰਨਾ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ birthplace ਦੀ ਜਾਂਚ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਰਹੇਗਾ।
ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ 'ਚ 10-15 ਰਾਜ, ਚੋਣਾਂ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾਂ 'ਤੇ ਖਾਸ ਨਜ਼ਰ
ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, SIR ਨੂੰ ਪੜਾਅਵਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
1. ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10 ਤੋਂ 15 ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
2. ਫੋਕਸ ਰਾਜ: ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹ 5 ਰਾਜ ਹੋਣਗੇ ਜਿੱਥੇ 2026 ਵਿੱਚ Assembly Elections ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ – ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਕੇਰਲ, ਅਸਾਮ ਅਤੇ ਪੁਡੂਚੇਰੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
3. ਛੋਟ: ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿਲਹਾਲ local body elections ਹੋਣੇ ਹਨ, ਉੱਥੇ SIR ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਚੋਣ ਮਸ਼ੀਨਰੀ 'ਤੇ ਦੋਹਰਾ ਬੋਝ ਨਾ ਪਵੇ।
BLO ਕਰਨਗੇ ਘਰ-ਘਰ verification, 31 ਦਸੰਬਰ cut-off date
ਇਸ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ Booth Level Officers - BLOs ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਹੋਵੇਗੀ।
1. BLO ਹਰ ਵੋਟਰ ਦੇ ਘਰ ਜਾ ਕੇ pre-filled forms ਪਹੁੰਚਾਉਣਗੇ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ verification ਕਰਨਗੇ।
2. ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਈ cut-off date 31 ਦਸੰਬਰ ਰਹੇਗੀ, ਯਾਨੀ ਜੋ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਇਸ ਤਾਰੀਖ ਤੱਕ 18 ਸਾਲ ਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਉਸਨੂੰ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
2 ਦਹਾਕਿਆਂ 'ਚ ਕਿੰਨੇ ਵਧੇ ਵੋਟਰ?
1. ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 2003-04 'ਚ 5.5 ਕਰੋੜ ਵੋਟਰ ਸਨ, ਹੁਣ 6.6 ਕਰੋੜ ਹਨ।
2. ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 2003 'ਚ 11.5 ਕਰੋੜ ਸਨ, ਹੁਣ 15.9 ਕਰੋੜ ਹਨ।
3. ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 2008 'ਚ 1.1 ਕਰੋੜ ਸਨ, ਹੁਣ 1.5 ਕਰੋੜ ਹਨ।
4. ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਵੋਟਰ ਕਰੀਬ 99.1 ਕਰੋੜ ਹਨ।