Trump-Jinping ਵਿਚਾਲੇ ਅੱਜ 6 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੋਵੇਗੀ ਮੁਲਾਕਾਤ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਟਿਕੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਸਿਓਲ/ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ/ਬੀਜਿੰਗ, 30 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 : ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ, ਵਿਚਾਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਜਾਰੀ ਵਪਾਰ ਯੁੱਧ (Trade War) ਅਤੇ ਤਲਖ਼ੀ ਦਰਮਿਆਨ ਅੱਜ (ਵੀਰਵਾਰ) ਦਾ ਦਿਨ ਬੇਹੱਦ ਅਹਿਮ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ Donald Trump ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੀਨੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ (Xi Jinping) ਅੱਜ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਬੈਠਕ (high-profile meeting) 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਟਿਕੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸਥਿਰ (stabilize) ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਗਲੋਬਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ (global economy) ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੀ ਤੈਅ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ Trump ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ (second term) ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਆਗੂਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਪਹਿਲੀ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਦੀ ਬੈਠਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਏਸ਼ੀਆ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ (Asia-Pacific Economic Cooperation - APEC) ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਤੋਂ इतर (on the sidelines) ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 'ਨਰਮੀ' ਦੇ ਸੰਕੇਤ? (Positive Overtures)
ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ (tariffs) ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੁਝ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸੰਕੇਤ (positive signals) ਮਿਲੇ ਹਨ:
ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ:
1. 100% ਟੈਰਿਫ ਨਹੀਂ?: ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ Trump ਚੀਨੀ ਵਸਤੂਆਂ 'ਤੇ 100% ਵਾਧੂ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਆਪਣੀ ਹਾਲੀਆ ਧਮਕੀ 'ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਅਮਲ ਨਾ ਕਰਨ।
2. Fentanyl 'ਤੇ ਨਰਮੀ?: Trump ਨੇ ਖੁਦ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਚੀਨ 'ਤੇ ਫੈਂਟਾਨਿਲ (fentanyl) ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਕੁਝ ਟੈਰਿਫ ਘੱਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ, "ਚੀਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਬੰਧ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਹਨ।"
ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ:
1. Rare Earths 'ਤੇ ਢਿੱਲ: ਚੀਨ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਰੇਅਰ ਅਰਥ ਮਿਨਰਲਜ਼ (Rare Earth Minerals) (ਜੋ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਉਪਕਰਨਾਂ ਤੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ) 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨਿਯੰਤਰਣ (export controls) ਵਿੱਚ ਢਿੱਲ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2. ਸੋਇਆਬੀਨ ਖਰੀਦੇਗਾ: ਚੀਨ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਸੋਇਆਬੀਨ (soybeans) ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਵੀ ਤਿਆਰ ਦਿਸ ਰਿਹਾ ਹੈ।
3. ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਨਤੀਜੇ ਦੀ ਉਮੀਦ: ਚੀਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੀਨ "ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਨਤੀਜੇ" (positive result) ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੈ।
ਏਜੰਡੇ 'ਚ ਕੀ? (Key Agenda Items)
ਇਸ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਕਈ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ:
1. TikTok ਡੀਲ: ਚੀਨੀ ਐਪ TikTok ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਫਰਮਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦੇ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇਣਾ ਏਜੰਡੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2. Rare Earths: ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਰੇਅਰ ਅਰਥ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ।
3. Trade Truce: ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਗੜੇ ਵਪਾਰ ਯੁੱਧ-ਵਿਰਾਮ (fragile trade truce) ਨੂੰ ਮੁੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ।
4. ਰਣਨੀਤਕ ਮੁੱਦੇ: ਹੋਰ ਰਣਨੀਤਕ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੁਵੱਲੇ ਮੁੱਦਿਆਂ (strategic and long-term bilateral issues) 'ਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ।
ਲੰਬੀ ਚੱਲੇਗੀ ਗੱਲਬਾਤ? (Busan Meeting Details)
1. ਸਥਾਨ: ਇਹ ਬੈਠਕ APEC ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਥਾਨ ਗਯੋਂਗਜੂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 76 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ, ਬੰਦਰਗਾਹ ਸ਼ਹਿਰ ਬੁਸਾਨ (Busan) ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
2. ਮਿਆਦ: Trump ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਰਾਤ APEC ਆਗੂਆਂ ਨਾਲ ਡਿਨਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੈਠਕ "ਤਿੰਨ, ਚਾਰ ਘੰਟੇ" (three, four hours) ਦੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
3. ਲੰਬੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ: ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੈਠਕ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਬੈਠਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਦੌਰੇ (reciprocal visits) ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਸਿਖਰ ਬੈਠਕ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਲੰਬੀ ਵਾਰਤਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ (longer negotiation process) ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਅਹਿਮ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਖਾਵਟੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਵਾਕਈ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਜੰਮੀ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।