ਸਾਵਧਾਨ : ਇਸ 'ਜਾਨਲੇਵਾ' ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ 23 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੋਈ ਮੌਤ! ਜਾਣੋ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਬਚਾਅ
Babushahi Bureau
ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ/ਕੰਨੂਰ, 13 ਅਕਤੂਬਰ, 2025: ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗੀ ਬੁਖਾਰ, ਯਾਨੀ ਅਮੀਬਿਕ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ (Amoebic Encephalitis), ਨੇ ਹੜਕੰਪ ਮਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਜਾਨਲੇਵਾ ਲਾਗ ਨਾਲ 23 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ 104 ਲੋਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਤਾਜ਼ਾ ਮਾਮਲਾ ਕੰਨੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਸਾਢੇ 3 ਸਾਲ ਦਾ ਬੱਚਾ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੰਕਰਮਿਤ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਝੀਕੋਡ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਦਿਮਾਗੀ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਮਾਮਲਾ?
ਇਹ ਲਾਗ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਅਮੀਬਾ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ 'ਦਿਮਾਗ ਖਾਣ ਵਾਲਾ ਅਮੀਬਾ' (brain-eating amoeba) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
1. ਸਾਢੇ 3 ਸਾਲ ਦਾ ਬੱਚਾ ਸੰਕਰਮਿਤ: ਕੰਨੂਰ ਨਿਵਾਸੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਦੌਰੇ ਪੈ ਰਹੇ ਸਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਦੀ ਹਾਲਤ ਫਿਲਹਾਲ ਸਥਿਰ ਹੈ, ਪਰ ਲਾਗ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਉਸਨੂੰ ਹੋਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
2. ਮੌਤ ਦਾ ਅੰਕੜਾ: ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਵੀਨਾ ਜੌਰਜ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੂਬੇ ਦੇ ਕੰਨੂਰ, ਕੋਲਮ, ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ, ਮਲਪੁਰਮ ਅਤੇ ਕੋਝੀਕੋਡ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਫੈਲੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ 104 ਮਰੀਜ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 23 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਅਤੇ 81 ਦਾ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦਿਮਾਗੀ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੈ ਅੰਤਰ?
ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗੀ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ (Japanese Encephalitis) ਦਾ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੈ:
1. ਦਿਮਾਗੀ ਬੁਖਾਰ (Amoebic Encephalitis): ਇਹ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਣ ਜਾਂ ਉਸਨੂੰ ਪੀਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ ਅਤੇ 5 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਮਿਲਣ 'ਤੇ 97% ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨਲੇਵਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਲੱਛਣ: ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਉਲਟੀ, ਭਰਮ ਅਤੇ ਦੌਰੇ ਪੈਣਾ।
2. ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ (Japanese Encephalitis - JE): ਇਹ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ 5 ਤੋਂ 15 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ।
ਲੱਛਣ: ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਗਰਦਨ ਦਾ ਅਕੜਨਾ, ਉਲਟੀਆਂ, ਭਰਮ ਅਤੇ ਕੋਮਾ।
ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਉਪਾਅ
ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ:
1. ਕਲੋਰੀਨੇਸ਼ਨ ਦੇ ਹੁਕਮ: ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ (Irrigation Department) ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜਲ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਕਲੋਰੀਨੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
2. ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਕਲੋਰੀਨ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਅਤੇ ਉਸੇ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
3. ਤੁਰੰਤ ਇਲਾਜ: ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਦਿਸਦਿਆਂ ਹੀ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਹੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
4. ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ: ਜਾਪਾਨੀ ਇਨਸੇਫਲਾਈਟਿਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।