Health Tips! ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਹੋ ਜਾਣ ਸਾਵਧਾਨ, ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਇਹ 7 ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 30 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 : ਪਾਣੀ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ, ਇਹ ਅਸੀਂ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਪੀਣ ਦਾ ਗਲਤ ਤਰੀਕਾ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬਿਮਾਰ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਭੱਜ-ਦੌੜ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ, ਖੜ੍ਹੇ-ਖੜ੍ਹੇ ਜਾਂ ਚਲਦੇ-ਫਿਰਦੇ ਫਰਿੱਜ ਦਾ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ (cold water) ਗਟਕ ਲੈਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਪਰ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ (health experts) ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਆਦਤ ਤੁਹਾਡੀ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (digestive system) ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗੁਰਦਿਆਂ (kidney) ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ (joints) ਤੱਕ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣੀਏ, ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਕਿਉਂ ਹੈ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਹੜੀਆਂ 7 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
1. ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (Digestive System) 'ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਹਮਲਾ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੀਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਭੋਜਨ ਨਲੀ ਤੋਂ ਸਿੱਧਾ ਪੇਟ ਦੀ ਹੇਠਲੀ ਦੀਵਾਰ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ।
1.1 ਹੌਲੀ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ: ਇਹ 'ਝਟਕਾ' (shock) ਪੇਟ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਅਤੇ ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਗੇੜ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ (digestion process) ਹੌਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
1.2 ਗੈਸ ਅਤੇ ਐਸਿਡਿਟੀ: ਨਤੀਜਾ? ਖਾਣਾ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਚ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੈਸ (gas), ਬਦਹਜ਼ਮੀ (indigestion) ਅਤੇ ਐਸਿਡਿਟੀ (acidity) ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ।
2. ਗੁਰਦਿਆਂ (Kidneys) 'ਤੇ ਵਧਦਾ ਹੈ ਦਬਾਅ
ਬੈਠ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ 'ਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਂ ਆਰਾਮ (relax) ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਫਿਲਟਰ (filter) ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
2.1 ਅਚਾਨਕ ਫਿਲਟਰੇਸ਼ਨ: ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਬਿਨਾਂ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਿਲਟਰ ਹੋਏ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੰਦਗੀ ਨੂੰ ਗੁਰਦਿਆਂ ਜਾਂ ਮਸਾਨੇ (bladder) ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2.2 ਵਾਧੂ ਦਬਾਅ: ਪਾਣੀ ਦੇ ਇਸ ਤੇਜ਼ ਵਹਾਅ ਨਾਲ ਗੁਰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਵਾਧੂ ਦਬਾਅ (extra pressure) ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ (kidney function) ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
3. ਜੋੜਾਂ 'ਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਗਠੀਏ (Arthritis) ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ
ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਆਦਤ ਤੁਹਾਡੇ ਜੋੜਾਂ ਲਈ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।
3.1 ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਅਸੰਤੁਲਨ: ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ (fluid balance) ਵਿਗੜਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
3.2 ਗਠੀਏ ਦਾ ਜੋਖਮ: ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ (joint pain) ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਗਠੀਆ (Arthritis) ਵਰਗੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
4. ਨਸਾਂ (Nerves) ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ
ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੇ 'fight or flight' ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਐਕਟੀਵੇਟ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਸਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ (tension) ਵਧਦਾ ਹੈ।
4.1 ਨਸਾਂ ਦਾ ਸੁੰਗੜਨਾ: ਬਹੁਤ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਨਸਾਂ ਅਚਾਨਕ ਸੁੰਗੜ (constrict) ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
4.2 ਚੱਕਰ ਜਾਂ ਜਕੜਨ: ਇਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਦਰਦ, ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਜਾਂ ਨਸਾਂ ਵਿੱਚ ਜਕੜਨ (nerve tightness) ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
5. ਗਲੇ ਅਤੇ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (Respiratory System) 'ਤੇ ਅਸਰ
ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੈ।
5.1 ਗਲੇ 'ਚ ਖਰਾਸ਼: ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਗਲੇ ਦੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਪਰਤ (soft lining) ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਲੇ 'ਚ ਖਰਾਸ਼ (sore throat), ਖਾਂਸੀ (cough) ਅਤੇ ਟੌਂਸਿਲ (tonsils) ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਇਹ ਅਸਰ ਹੋਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
6. ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ (Heart Rate) ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ
ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ (body temperature) ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਗਿਰਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
6.1 ਵੇਗਸ ਨਰਵ 'ਤੇ ਅਸਰ: ਇਹ ਵੇਗਸ ਨਰਵ (vagus nerve), ਜੋ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਨ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ (stimulate) ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀ ਗਤੀ (heart rate) ਹੌਲੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
6.2 ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗੀਆਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ: ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਦਿਲ ਸਬੰਧੀ (heart-related) ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
7. ਐਨਰਜੀ (Energy) 'ਚ ਅਚਾਨਕ ਗਿਰਾਵਟ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਤਾਜ਼ਗੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਇਸਦਾ ਉਲਟਾ ਅਸਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
7.1 ਸਰੀਰ ਦੀ ਮਿਹਨਤ: ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਉਸ ਠੰਢੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਵਾਧੂ ਊਰਜਾ (energy) ਖਰਚ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
7.2 ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਆਲਸ: ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀ ਐਨਰਜੀ (energy) ਅਚਾਨਕ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਥਕਾਵਟ (fatigue), ਆਲਸ (lethargy) ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ? (The Right Way)
ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਚੰਗਾ ਖਾਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
1. ਬੈਠ ਕੇ ਪੀਓ: ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
2. ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪੀਓ: ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗਟ-ਗਟ ਕਰਕੇ ਪੀਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਘੁੱਟ-ਘੁੱਟ (sip by sip) ਕਰਕੇ ਪੀਓ।
3. ਸਹੀ ਤਾਪਮਾਨ: ਬਹੁਤ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਆਮ ਤਾਪਮਾਨ (room temperature) ਜਾਂ ਹਲਕਾ ਕੋਸਾ (lukewarm) ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬਦਲਾਅ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਨ!