Health Alert! ਜੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਦਿਸਣ ਇਹ 5 ਲੱਛਣ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਕਰਵਾਓ Cholesterol ਚੈੱਕ
Babushahi Bureau
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 13 ਅਕਤੂਬਰ, 2025: ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਇੱਕ ਮੋਮ ਵਰਗਾ ਪਦਾਰਥ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ 'ਸਾਈਲੈਂਟ ਕਿੱਲਰ' (silent killer) ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਡੀਆਂ ਧਮਣੀਆਂ (arteries) ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਕਾਰਨ ਹਾਈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਸਾਹ ਫੁੱਲਣ ਨੂੰ ਹੀ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਸਾਡੀ ਚਮੜੀ, ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਦੇਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਦਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਸਮਝ ਕੇ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਜਾਨਲੇਵਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਹੜੇ ਲੱਛਣ ਹਨ ਜੋ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਦਿਸਣ ਵਾਲੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ 5 ਚੇਤਾਵਨੀ ਸੰਕੇਤ
1. ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪੀਲੇ ਧੱਬੇ (Xanthelasma): ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਜਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦੀਆਂ ਪਲਕਾਂ 'ਤੇ ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਛੋਟੇ, ਨਰਮ ਅਤੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਉਭਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਣ, ਤਾਂ ਇਹ ਹਾਈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ੈਂਥੇਲਾਜ਼ਮਾ (Xanthelasma) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਧੱਬੇ ਦਰਦ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਪਰ ਇਹ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਣ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਇਸ਼ਾਰਾ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
2. ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਮੋਮ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਢਾਂ (Xanthomas): ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੂਹਣੀਆਂ, ਗੋਡਿਆਂ, ਹੱਥਾਂ ਜਾਂ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਪੀਲੇ ਜਾਂ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਮੋਮ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਦਿਸਣਾ ਵੀ ਵਧੇ ਹੋਏ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ੈਂਥੋਮਾ (Xanthoma) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਚਮੜੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
3. ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ: ਜਦੋਂ ਧਮਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਲਾਕ (plaque) ਜੰਮਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਚਮੜੀ ਤੱਕ ਖੂਨ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਆਕਸੀਜਨ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਪਾਉਂਦਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਪੀਲਾ ਜਾਂ ਨੀਲਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਾਰਨ ਦੇ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਖੁਜਲੀ ਅਤੇ ਜਲਣ ਹੋਣਾ ਵੀ ਖਰਾਬ ਬਲੱਡ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
4. ਪੈਰਾਂ ਦਾ ਠੰਡਾ ਰਹਿਣਾ ਅਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦਾ ਹੌਲੀ ਭਰਨਾ: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਪੈਰ ਅਕਸਰ ਠੰਡੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਮੌਸਮ ਗਰਮ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਵਧਣ ਨਾਲ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਧਮਣੀਆਂ ਤੰਗ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉੱਥੇ ਖੂਨ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਜਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਭਰਦੇ ਹਨ।
5. ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦਰਦ ਜਾਂ ਮਰੋੜ: ਤੁਰਨ ਵੇਲੇ ਜਾਂ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਪੈਰਾਂ, ਪੱਟਾਂ ਜਾਂ ਕੁੱਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਮਰੋੜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ ਪੈਰੀਫਿਰਲ ਆਰਟਰੀ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (Peripheral Artery Disease - PAD) ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਹਾਈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਦ ਇਸ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਵਾਲਾ ਖੂਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਪਾਉਂਦਾ।
ਸਿੱਟਾ: ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਮੰਨ ਕੇ ਟਾਲੋ ਨਾ। ਇਹ ਲੱਛਣ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦਾ ਪੱਧਰ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਬਲੱਡ ਟੈਸਟ (lipid profile) ਨਾਲ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
(Disclaimer: ਇਹ ਲੇਖ ਸਿਰਫ਼ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯੋਗ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਦਾ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਸੇ ਮਾਹਿਰ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।)