ਕਿਵੇਂ ਪਛਾਣੀਏ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਪੌਦਾ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਵਿਜੇ ਗਰਗ
ਬਾਗਬਾਨੀ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਕਿਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ? ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਪੌਦੇ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ 5 ਆਸਾਨ ਤਰੀਕੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਪਛਾਣ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਪੌਦਾ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲਣਾ ਪੱਤੇ ਕਿਸੇ ਪੌਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਪੱਤੇ ਪੀਲੇ ਦਿਖਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਭੂਰੇ ਕਿਨਾਰੇ ਹਨ ਜਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਰਝਾ ਗਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਪੱਤੇ ਪੀਲੇ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਭੂਰੇ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਧੱਬੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਨਵੇਂ ਪੱਤੇ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਵਿਗੜ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਡੰਡੀ ਜਾਂ ਤਣੇ ਦਾ ਸੜਨ ਜੇਕਰ ਪੌਦੇ ਦਾ ਤਣਾ ਜਾਂ ਡੰਡੀ ਨਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਲਾ ਜਾਂ ਗੂੜ੍ਹਾ ਭੂਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੜਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਜਾਂ ਗਲਤ ਨਿਕਾਸੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੌਦਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਡਿੱਗਣਾ ਜਾਂ ਢਿੱਲਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਕੱਟਣਾ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੌਦੇ ਦਾ ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਵਿਕਾਸ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਪੌਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇੱਕੋ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਕੋਈ ਨਵੇਂ ਪੱਤੇ ਜਾਂ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਗਲਤ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਇਹ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਘਾਟ ਜਾਂ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਮਿੱਟੀ ਸਖ਼ਤ ਹੋਣ ਜਾਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਪੌਦਾ ਵਧਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਰੂਟ ਬਾਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਅਤੇ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਰੀਪੋਟ ਕਰੋ। ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਤਣਿਆਂ 'ਤੇ ਅਜੀਬ ਧੱਬੇ ਜਾਂ ਛੇਕ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੱਤਿਆਂ ਜਾਂ ਤਣਿਆਂ 'ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਪਾਊਡਰ ਵਰਗਾ ਪਦਾਰਥ, ਚਿਪਚਿਪਾ ਤਰਲ ਜਾਂ ਛੋਟੇ ਛੇਕ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਇਹ ਕੀੜੇ ਜਾਂ ਫੰਗਲ ਹਮਲੇ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਐਫੀਡਜ਼, ਮਿਲੀਬੱਗ ਅਤੇ ਮੱਕੜੀ ਦੇ ਕੀੜੇ ਵਰਗੇ ਕੀੜੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਜਾਂ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜੜ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖਰਾਬ ਹੋਣਾ ਭਾਵੇਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਪੌਦਾ ਬਾਹਰੋਂ ਬਿਮਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਗਏ ਉਪਾਅ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ। ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੜ੍ਹਾਂ ਚਿੱਟੀਆਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕਾਲੀਆਂ ਜਾਂ ਬਦਬੂਦਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ, ਪੌਦਾ ਪੋਸ਼ਣ ਲੈਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਮੁਰਝਾਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਖਰਾਬ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਣਾ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਘੜੇ ਜਾਂ ਤਾਜ਼ੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਉਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਹਨਾਂ ਪੰਜ ਸਧਾਰਨ ਸੰਕੇਤਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇ ਕੇ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪੌਦੇ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜਲਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਵੀ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੌਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਹਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-
ਵਿਜੇ ਗਰਗ, ਰਿਟਾਇਰਡ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਮਲੋਟ ਪੰਜਾਬ
vkmalout@gmail.com
Disclaimer : The opinions expressed within this article are the personal opinions of the writer/author. The facts and opinions appearing in the article do not reflect the views of Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media. Babushahi.com or Tirchhi Nazar Media does not assume any responsibility or liability for the same.