ਹੁਣ Vending Machine ਤੋਂ ਪਾਣੀ-ਕੌਫੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮਿਲੇਗੀ ਇਹ 'ਕੀਮਤੀ' ਚੀਜ਼! ਜਾਣੋ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕਿੱਥੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਇਹ 'ਅਨੋਖੀ' ਪਹਿਲ
ਬਾਬੂਸ਼ਾਹੀ ਬਿਊਰੋ
ਚੇਨਈ, 3 ਨਵੰਬਰ, 2025 : ਹੁਣ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਲੱਗੀਆਂ ਵੈਂਡਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ (Vending Machines) ਤੋਂ ਪਾਣੀ, ਕੌਫੀ ਜਾਂ ਸਨੈਕਸ (snacks) ਹੀ ਖਰੀਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਪਰ ਕੀ ਹੋਵੇ ਜੇਕਰ ਉਹੀ ਮਸ਼ੀਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਮਨਪਸੰਦ ਕਿਤਾਬ (book) ਦੇਣ ਲੱਗੇ? ਜੀ ਹਾਂ, ਚੇਨਈ ਸੈਂਟਰਲ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ (Chennai Central Railway Station) 'ਤੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅਤੇ ਅਨੋਖਾ ਅਨੁਭਵ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ (Tamil Nadu) ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਬੁੱਕ ਵੈਂਡਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ (Automatic Book Vending Machine) ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਲਈ ਇੱਕ 'ਸਾਰਥਕ ਸਾਥੀ' ਚੁਣਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਇਹ ਪਹਿਲ ਅਤੇ ਕਿਸਨੇ ਕੀਤੀ ਸ਼ੁਰੂ?
ਇਸ ਅਨੋਖੀ ਪਹਿਲ (unique initiative) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਸਨਸੈੱਟ ਹਿਊਜ' (Sunset Hughes) ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ (founder) ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਦਤ (reading habit) ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ (accessible) ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੈ।
1. ਕੀ ਮਿਲ ਰਿਹਾ: ਯਾਤਰੀ ਇੱਥੋਂ ਆਪਣੇ ਮਨਪਸੰਦ ਨਾਵਲ (novels), ਕਹਾਣੀਆਂ (stories), ਇਤਿਹਾਸ (history), ਸਾਹਿਤ (literature) ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ (children's books) ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹਨ।
2. ਬੈਸਟਸੈਲਰ (Bestsellers): ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕ (bestsellers) ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
3. ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਵਾਂ ਸਟਾਕ (New Stock): ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਾਜ਼ਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ (fresh collection) ਮਿਲੇ, ਇਸਦੇ ਲਈ ਵਿਕਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪਾਈਆਂ (restocked) ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਏਅਰਪੋਰਟ ਅਤੇ ਮੈਟਰੋ 'ਤੇ ਵੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ
ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਉਤਸ਼ਾਹ (enthusiasm) ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਪਹਿਲ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
1. ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ... ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੇਖ ਕੇ ਅਸੀਂ 18 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਤਾਂਬਰਮ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ (Tambaram Railway Station) 'ਤੇ ਵੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਸ਼ੀਨ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।"
2. ਅਗਲਾ ਟੀਚਾ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਏਅਰਪੋਰਟ (Airport) ਅਤੇ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ (Metro Stations) 'ਤੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੀ ਬੁੱਕ ਵੈਂਡਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ (book vending machines) ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਹੈ।
ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸ਼ਲਾਘਾ: "ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਥਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ"
ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਪਹਿਲ ਦੀ ਖੂਬ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਟਰੇਨ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ, ਦੀਨਦਿਆਲਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਮੋਬਾਈਲ (mobile) 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ (dependent) ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਦਤ ਘੱਟ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਰਗੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲਣ, ਤਾਂ ਲੋਕ ਯਕੀਨਨ ਮੁੜ ਪੜ੍ਹਨ ਵੱਲ ਪਰਤ ਸਕਦੇ ਹਨ।"
ਮਾਇਆਵਤੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤਾਬਾਂ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀਆਂ ਦੋਸਤ (good friends) ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਤਣਾਅ (stress) ਘੱਟ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਲਪਨਾ ਸ਼ਕਤੀ (imagination) ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।